Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni kapsayan ziyaretlerinin akabinde Türkiye’ye dönüşünde uçakta açıklamalarda bulundu, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Uçakta yer alan Star Haber Genel Yayın Direktörü Nazlı Çelik, canlı yayında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bildirilerini aktardı.
Erdoğan, ziyaretleri şu sözlerle kıymetlendirdi:
”Ziyaretlerimizde çok çok verimli görüşmeler gerçekleştirdik. Görüşmelerimizde ikili münasebetlerimizi bütün boyutlarıyla ele aldık. Global ve bölgesel gelişmeleri ortamızda kıymetlendirme fırsatı bulduk. Kazan kazan anlayışı içerisinde kıymetli ve kapsamlı işbirliği projeleri üzerinde durduk. Bu ülkelerle işbirliğimiz, önümüzdeki devirde somut projelerle güçlenerek gelişecektir.
”İşbirliğimizi daha da ileriye taşıdık”
Bunun ekonomimiz üzerindeki müspet tesirlerini de inşallah en kısa vakitte göreceğiz. Bilhassa savunma sanayii, güç, turizm, müteahhitlik üzere alanlarda kararlaştırdığımız konuları süratle hayata geçireceğiz. Ziyaretimiz sırasında Körfez bölgesinin huzur ve istikrarına olan takviyemizi de vurguladık. Bölgeyle ilgili problemlerin bölgesel işbirlikleriyle ele alınması gerektiğine inanıyorum. Bu prestijle bölgesel mevzularda istişare ve eşgüdümümüzün devamında mutabık kaldık. Suudi Arabistan ile ikili bağlarımızda yeni bir periyoda girdiğimizi söylemiştim. İmzaladığımız beş mutabakatla işbirliğimizi daha da ileriye taşıdık. Cidde’deki temaslarımızın akabinde malumunuz Doha’ya geçtik. Katar ile bağlantılarımızın bu sene 50’nci yıl dönümünü kutluyoruz. Stratejik ortağımız da olan bu ülkeyle işbirliğimiz harika seviyede seyrediyor. Katar Buyruğu Pir Temim ile yaptığımız görüşmede mevcut işbirliğimizi farklı alanlarda ilerletme kararı aldık.
“Anlaşmaların toplam pahası 50,7 milyar dolar”
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), bizim bölgedeki en kıymetli ticari ve ekonomik ortaklarımızdandır. Geçen yıl ticaret hacmimizi yüzde 25 artışla 10 milyar dolara çıkardık. Bu sayı artmaya devam ediyor. Türkiye ile Emirlikler ortasında ticaret ve yatırım mevzularında çok önemli bir potansiyel mevcut. Ziyaretimizde bu potansiyeli harekete geçirecek adımları değerlendirdik. Kabul ettiğimiz ortak mutabakatla, ilgilerimizi stratejik paydaşlık düzeyine çıkardık. Yüksek Seviyeli Stratejik Kurul düzeneğinin kuruluşunu gerçekleştirdik. Düzeneğin tesisiyle birlikte gündemimizdeki hususları en üst düzeyde ele alacağımız bir platforma kavuşturduk. Ortak mutabakata ek olarak farklı alanlarda 13 mutabakat imzalandı. Bu mutabakatların toplam bedeli 50,7 milyar dolardır. 2023 yılı, Birleşik Arap Emirlikleri ile de diplomatik münasebetlerimizin tesisisin 50’nci seneidevriyesidir. Ziyaretimizle bu değerli yıl dönümünü manasına uygun bir biçimde idrak etmiş olduk. Her üç ülke de DEİK öncülüğünde düzenlenen iş forumları yeni ticari iştiraklerin kurulmasına katkı sağlamıştır. Türkiye’nin arabası TOGG’un da muhataplarımız tarafından beğeniyle karşılandığını belirtmek isterim. Üç ülkeyle iş birliğimizi ve kardeşlik bağlarımızı güçlendiren bölge tıbbımızın hayırlara vesile olmasını diliyorum. 28 Mayıs gecesi prestijiyle inşasına başladığımız Türkiye Yüzyılını, dış siyasette yeni atılım ve açılımların vasıtası haline getirmek istiyoruz. Körfez ziyaretimiz bunun adımlarından biriydi. İnşallah öteki coğrafyalarda atacağımız adımlarla bunu daha da pekiştireceğiz. Ziyaretimizin son gününde 20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramını kutlamak üzere Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine intikal ettik. Kahraman Mehmetçiklerimiz ile Mücahitlerin omuz omuza 49 yıl evvel gerçekleştirdiği Barış Harekatı, Kıbrıs Türkü kardeşlerimizi yok olmaktan kurtarmıştır. Ortadan geçen müddette Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, her alanda büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Biz de bu süreçte her vakit Kıbrıslı kardeşlerimizin yanında olduk, oluyoruz, olmaya da devam edeceğiz. Barış Harekatı’nın 49’uncu yıl dönümünü büyük bir coşkuyla ve yeni yapıtların açılışıyla idrak ettik. Bu vesileyle Ercan Havalimanının yeni terminal binasının ve pistinin açılışını gerçekleştirdik. Kıbrıs sorununun tahliline dair duruşumuzu ve tekliflerimizi tüm dünya ile paylaştık. Kıbrıs Türk Halkı’nın güvenlik, refah ve iyiliği için çalışırken, Ada’nın kalıcı ve adil bir barışa kavuşması için de diplomatik çabalarımızı sürdüreceğiz. Rabbim yolumuzu, bahtımızı açık etsin.”
Rusya’nın besin koridorunu kapatma sorunu Avrupa basınında şöyle yer aldı. “İsveç’e NATO’da yeşil ışık yakılması, Türkiye’nin arabuluculukta değerini azalttı” üzere söz ediliyor. Bu türlü bir görüşe katılır mısınız?
Onların bu görüşlerine katılmıyorum. Tam tersine biz, şu anda Rusya ile münasebetlerimizi devam ettiriyoruz. Gerek Dışişleri Bakanım Hakan Beyefendi gerek MİT Liderim İbrahim Beyefendi görüşmelerini devam ettiriyorlar. Görüşmelerle birlikte çok yakın bir vakitte Sayın Putin ile lakin telefon diplomasisi lakin ortamızda daha evvel konuştuğumuz Türkiye ziyareti ile inşallah bu işi aşikâr bir yere bağlayacağız. Rusya’nın da kimi beklentileri var. Bunların aşılması halinde Rusya bu tahıl koridorunun etkin çalışmasından yana. Karadeniz Tahıl Teşebbüsünün sonlandırılmasının global besin fiyatlarını artırmasının yanı sıra kimi bölgelerde kıtlık ve akabinde yeni göç dalgalarına kadar uzanan bir dizi tesiri olacaktır. Bunun önüne geçmek için inisiyatif almaktan geri durmayız. Sayın Putin ile mevzuyu etraflıca konuşarak, bu insani hareketin devamını temin edeceğimize inanıyorum. Kendisinin de Batılı ülkelerden birtakım beklentileri olduğunu biliyoruz. Bu hususta da Batılı ülkelerin harekete geçmesi gerekmektedir. Karadeniz Tahıl Teşebbüsüyle dünya piyasalarına 33 milyondan fazla tahılın sevkini sağladık. Global salgının, ekonomik krizin akabinde sonuçları çok daha ağır olacak global bir besin krizinin önüne geçtik. Sonuçları itibariyle bu kadar hayati olan bir teşebbüsün devam etmesi insanlığın hayrınadır. Diplomasinin tüm enstrümanlarını kullanacak, tüm uğraşımızı bu sıkıntıya ağırlaştıracağız. Savaş ortamında insanlığa hizmet eden bir uzlaşı sağlandı ve bunun devam etmesi için elimizden geleni yapacağız. Türkiye’ye dönüşte Sayın Putin ile görüşmelerimi gerçekleştireceğim. Öncelikle telefon diplomasisini kullanacağız. Sayın Putin’in ağustos ayında planlanan ziyareti de gerçekleşirse bu konuları tüm detayıyla görüşeceğiz. İnanıyorum ki süreç uzamadan, Karadeniz Tahıl Teşebbüsünün devamını sağlayacağız.
Türkiye iktisadıyla ilgili çok tartışılan bir mevzuyu sormak istiyorum. Akaryakıtta ÖTV artışıyla ilgili tartışmalar var. Bu husustaki yaklaşımınız nedir? Vatandaşın ekonomik olarak rahatlaması için mühlet verebilir misiniz? Bir de memurlara yapılan artış tatmin edici bulunmasına karşın, emeklilere yapılan artış biraz yetersiz bulundu. Emekli maaşları konusunda yeni bir yaklaşımınız olacak mı?
Akaryakıtta Hazine ve Maliye Bakanlığımız vergi ile alakalı bir düzenleme yaptı. Bilhassa ÖTV’nin maktu olmasından ötürü çok uzun vakittir enflasyon güncellemesi yapılmamıştı. Bu nedenle ÖTV’de bu türlü bir artışa gidildi. Bilhassa 6 Şubat zelzelelerinin getirdiği ağır mali yük, bu manada bütçenin gereksinimleri kapsamında bu türlü bir düzenlemeye muhtaçlık duyduk.
”Akaryakıt fiyatında avrupa’nın en ucuz ülkelerindeniz”
Tüm bunlara karşın akaryakıt fiyatlarında Türkiye, Avrupa’nın en ucuz ülkelerinden biri. Akaryakıtta zati bir otomatik fiyatlandırma sistemi var. Dünyadaki fiyatlar çerçevesinde belirleniyor. ÖTV artışıyla yapılan da sarsıntının tesirleri, zelzeleyle çaba ile alakalı Türkiye’nin muhtaçlıkları kapsamında yapılmış bir vergi düzenlemesidir. Emekliler noktasında da yıl sonu prestijiyle yine bir kıymetlendirme yapmamız kelam konusu. Memura, personele ve emekliye bütçe kurallarını zorlayarak yapabileceğimiz en güzel artırımı yaptık. Kimseyi enflasyona ezdirmeyeceğimize dair kelam verdik ve şu ana kadar da ezdirmedik. SSK ve BAĞ-KUR emeklilerimize enflasyon artırımına ek refah hissesi verilerek artırım oranını yüzde 25’e yükselttik. Memur emeklilerine de tıpkı formda yüzde 25 oranında artırım yapıldı. Enflasyonun üzerinde artışlar yapıldı. Biz memurumuza, çalışanımıza, emeklimize bu artırımları yaparken, kimi fırsatçı, açgözlüler de adeta vatandaşın cebine elini uzatıyor. Bu fırsatçılara müsaade vermeyeceğiz. Ticaret Bakanlığımız, kontrollerini sıklaştırdı, cezai süreçleri artırıyoruz.
Akaryakıt artırımının akabinde şöyle bir algı ortaya çıktı, Gabar’da keşfedilen petrolle alakalı,’ biz bu petrolü çıkartıyorsak, niçin bu artırımlarla karşı karşıyayız.’ Gabar’daki petrolle bu akaryakıt artırımının bir ilişiği var mı? Gabar’daki petrolün vatandaşın cebine nasıl bir katkısı olacak?
Gabar’daki petrol şimdi halkın cebine girmeye başlamadı. Şu anda çıkarma safhasındayız. Ve inşallah bunu çıkarıp da devletin, hazinenin kasasına, kesesine girmeye başladığı andan itibaren Gabar petrolü de hızla inşallah vatandaşımıza yansıyacak. İnşallah en uygunu, ideali neyse biz onu vatandaşımıza yansıtırız. Karadeniz’deki gaz rezervi Ağustos 2020’de keşfedildi. Nisan 2023 itibariyle Faz-1 kapsamında planlanan 10 kuyu devreye alındı. Böylece de Karadeniz gazı sisteme dâhil oldu, konutlarımızda kullanmaya başlandı. Nisan ayında konutlarda doğalgazı 1 ay ücretsiz, 1 yıl boyunca da 25 metreküpe denk doğalgazı fiyatsız yaptıysak Gabar petrolü de sistemimize entegre edildiğinde vatandaşımıza bir yansıması kesinlikle olacaktır. Keşfi yapılan petrolün sisteme girmesi, yakıt olarak kullanılması biraz vakit alacak. Öte taraftan Aile ve Gençlik Bankasının kaynağı bu Gabar petrolü ve Karadeniz doğalgazı olacak. Bu bahiste Norveç modelini önemsiyorum. Aile ve Gençlik Bankasını bunun için kuruyoruz. Orada aşikâr bir rezervi tutacağız. Bu rezervden aileler, gençler istifade edecekler. Bu da vatandaşlarımıza öbür bir yansıması olacaktır.
Gabar petrolü için bir mühlet var mı?
Gabar petrolünün iktisada olumlu yansıması 2024’te başlar. Şu anda günde 12-13 bin varil üretiyoruz. İnşallah 100 bin varile çıkacak ve hasebiyle Türkiye üretimini ikiye katlamış olacak, 2024’ün sonuna kadar. Temel itibariyle devreye girme tarihi 2024 sonu diyebiliriz. Yaklaşık 100 kuyu açacağız. Şu anda Türkiye ve civar ülkelerdeki bütün sondaj makinalarını oraya yönlendiriyoruz. Dağlarda kilometrelerce yol yapılıyor. Çok hummalı bir çalışma var.
Yüksek kiralarla ilgili bir soru sormak istiyorum. Kesim temsilcileri, yalnızca İstanbul’da 100 bin âtıl konut olduğunu söylüyorlar tamamlanmamış, yarım kalmış. Bunlar dala kazandırılabilir mi? Boş duran meskenler de kira fiyatlarını etkiliyor. Birtakım ülkeler boş duran konutlardan yüksek vergi alıyor bilgisi var. Bu türlü bir şey olabilir mi Türkiye’de de?
Şimdi Bakanlığımızın bahisle ilgili çalışması var. Bu çalışmayla da bunların üzerine üzerine gideceğiz. Yani bunların yanına bu kar kalmayacak.
”Fahiş kira artışını ve konut fiyatlarını durdurmak için gerekirse ceza uygulamasına gideceğiz”
Fahiş kira artışını ve konut fiyatlarını durdurmak için gerekirse ceza uygulamasına da gideceğiz. Vatandaşlarımızı açgözlü bir avuç azınlığın kar hırsına kurban edemeyiz. Vatandaşımızın alım gücünü düşürmemek, enflasyona ezdirmemek için yaptığımız artırımlara göz diken mesken sahipleri bunun bedelini ödemek zorunda kalacak. Hangi hususta olursa olsun fahiş fiyat artışlarına giden, piyasanın istikrarını bozan yaptığı davranışın cezasını çekecektir.
