Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Sayılı günler kalan 2023- 2024 eğitim-öğretim yılı 11 Eylül Pazartesi günü başlayacak. Milyonlarca öğrenci okul sıralarında yerini almaya hazırlanırken aileleri de okul alışverişi telaşı sardı.
Hemen her kalemde kırtasiye materyallerinde fiyatlar enflasyona paralel bir artış gösterirken Tüm Kırtasiyeciler Derneği (TÜKİD) bilgilerine nazaran, bir okul çantası geçen yıl 632 TL’ye dolarken, sayı bu yıl en az bin TL’ye çıkıyor. Marka ve lisansa nazaran değişmekle birlikte 2022’de 175 TL olan okul çantasının fiyatı bu yıl en az 300 TL olurken, matara-beslenme çantası üzere eserlerin fiyatı 90 TL’den başlıyor.
Fiyatlar yüzde 40-75 arttı
Ürün fiyatlarının alım gücü ve tercihlere nazaran farklılık gösterdiğini söyleyen Tüm Kırtasiyeciler Derneği (TÜKİD) Lideri Vecdet F. Şendil, “Geçen yıl ile bu yılı kıyasladığımızda genel olarak eser bazında yüzde 40 ila yüzde 75 ortasında bir artış olduğunu söyleyebiliriz. Bu yıl bir çanta ortalama 900 ila bin 200 TL ortasında dolacak. Eser fiyatları, elbette alım gücüne ve tercihlere nazaran farklılık gösteriyor. Örneğin 200 TL’ye de okul çantası var, 800 TL’ye de” dedi.
KDV, yüzde 1’e düşürülsün
Kırtasiye eserlerinin kimilerinin KDV oranının yüzde 20, kimilerinin ise yüzde 10 olduğunu hatırlatan Şendil, “2004’te alınan kararla, kurşunkalem, boya kalemi, suluboya, pastel boya, okul defteri, silgi, kalemtıraş, cetvel, pergel, gönye, iletki üzere kırtasiye eserlerinde KDV yüzde 18’den yüzde 8’e indirilmişti. Buna rağmen versatil kalem (mekanik kurşun kalem) üzere kimi eserlerde oran yüzde 18 olarak kalmıştı. Resmi Gazete’de yayınlanan son kararlarla birlikte bu oran yüzde 20 olmuştu” diye konuştu.
Bu oranın yüzde 10’a düşmesi gerektiğini söyleyen Şendil, silgi, kurşun kalem, defter, boya üzere kırtasiye materyallerinin de en az besin kadar temel gereksinim olduğunu kaydetti. “Dar gelirli şahısların kırtasiye eserlerine daha kolay ulaşımı ve bölümün önünün açılması için yüzde 10 olan KDV oranının yüzde 1’e düşürülmesini istiyoruz” diyen Şendil, en kısa müddette kırtasiyedeki KDV oranının makul düzeylere düşürülmesini talep etti.
Kırtasiyeci de kredi dayanağı istiyor
Dünyadaki ve Türkiye’deki enflasyonist ortamın doğurduğu bu olumsuz süreçte kırtasiye dalının nefes alabilmesi için kredi takviyesinin de kesinlikle verilmesi gerektiğinin altını çizen Şendil, “Bu takviye kırtasiye kesiminde ne kadar çok firmaya ulaşırsa, çarklar o kadar süratli dönecektir. Bu taleplerimiz dikkate alınırsa işletmelerimiz rahat bir nefes alacak” dedi.
Kırtasiye eseri, kırtasiyeciden alınmalı
Kırtasiye alışverişlerinin, alanında ihtisaslaşmış kırtasiye perakendecilerinden yapılmasını tavsiye eden Şendil, “Velilerimizin, kendilerine 12 ay boyunca hizmet veren, işi kırtasiye olan, alanında ihtisaslaşmış, eserleri tanıyan, onları yanlışsız esere yönlendirebilecek, sorularına yanıt alabilecekleri, güçlü eser çeşitliliğine sahip noktalar olan kırtasiye perakendecilerini tercih etmelerini öneriyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Ticaret Bakanlığı’nın geçtiğimiz yıllarda okul döneminde yaptığı kontroller sonucu hazırladığı raporda, Türkiye’deki kırtasiye eserlerinin yüzde 99’unun çocukların sıhhatini tehdit edecek rastgele bir unsur içermediği bilgisinin yer aldığını belirten Şendil, “Taklit, düzmece, korsan, sıhhatsiz kırtasiye eserleriyle olan çabamız devam edecek.
Ancak bu süreçte velilere de çok iş düşüyor. Veliler merdiven altı, üreticisi ya da ithalatçısı belirli olmayan eserlerden uzak durmalı. Kimliği belirli olan eserler alınmalı. Tüketici, eser alırken kesinlikle etiketine bakmalı. Ambalajlı, üreticisi ya da ithalatçısı aşikâr olan eserleri tercih edilmeli” diye konuştu.
Online satışlar yüzde 35 arttı
Eğitim-öğretim yılının başlamasıyla birlikte kırtasiye alışverişlerinin de hem velilerin hem de öğrencilerin gündemini işgal ettiğini söyleyen IdeaSoft CEO’su Seyhun Özkara, “Fiziki mağazalardan yapılan kırtasiye alışverişleri hala büyük bir hisseye sahip olsa da online alışverişlerin hissesi gitgide yükseliyor. Geçtiğimiz yıldan bu yana online kırtasiye satışları yaklaşık yüzde 35 artış gösterdi.
Bu süreçte bilhassa aşikâr eserler talep açısından öne çıkıyor. Defterler, kitaplar, çantalar, sırt çantaları, kalemler, silgiler, tükenmez kalemler ve renkli kalemler üzere eserleri içeren kalem kutuları, bu devirde en çok ilgi gören eserler ortasında bulunuyor. Online alışveriş yapmayı planlayanlar için sağlam internet mağazalarını seçmek ve eser açıklamalarını ayrıntılı gözden geçirmek, hakikat ve kaliteli eser seçimine yardımcı olacaktır” dedi.
Sahte eserlere dikkat!
Ticaret Bakanlığı’nın kontroller sonucunda inançsız bulduğu eserlerin “Güvensiz Eser Bilgi Sistemi’nde” (GUBİS) ilan edilerek tüketicilerin bilinçlendirildiğini aktaran Şendil, “Tüketicilerimiz aldıkları eserlerin ambalajlarını dikkatle incelemeli. Bilhassa boya kalemlerinde CE işareti ve ‘EN71 standardına uygundur’ ibaresinin bulunup bulunmadığına bakılmalı. Oyuncak biçiminde olan yahut oyuncak niteliği taşıyan eserlerin hangi yaş kümesine yönelik olduğuna dikkat edilmeli.
Sprey boyalar ve yapıştırıcılarının su bazlı olması ve solvent içermemesi konusunda hassas davranılmalı. Şayet veliler satın aldıkları eserin inançsız olduğunu düşünüyor ve eser kimliğinden kuşku ediyorlarsa tuketici.gov.tr adresli siteden yahut ALO 175 tüketici çizgisinden şikâyette bulunabilir, bu formda taklit, korsan, kaçak eserlerle uğraşımızda bize takviye olabilirler” dedi.
