Deloitte Türkiye, “2023-Birleşme ve Satın Alma Süreçleri Raporu”nu açıkladı.
Buna nazaran, ekonomik ve jeopolitik zorlukların gölgesinde frene basan global birleşme ve satın alma piyasasına paralel Türkiye’de de süreç hacmi daraldı. Artan borçlanma maliyetleri, yüksek enflasyon ve jeopolitik gerginlikler üzere şiddetli şartlar altında birleşme ve satın alma süreç hacminde ve süreç sayısında düşüş oldu.
Salgın sonrası 2021’de yaklaşık 4,7 trilyon dolara ulaşan global birleşme ve satın alma piyasası, 2023’te üst üste ikinci defa daraldı. Süreç hacmi, yıllık yüzde 25 civarında düşüşle 2,3 trilyon dolara gerileyerek son 5 yıllık ortalama olan 3,2 trilyon doların altına indi. Süreç sayısı da son 10 yılın en düşük düzeyine geriledi. Sıkılaşan iktisat siyasetleri, süregelen jeopolitik tansiyonlar ve artan enflasyon tehdidi yavaşlamanın temel nedenleri olarak öne çıktı.
Türkiye’de ise son 3 yıldır istikrarlı bir ivme yakalayan birleşme ve satın alma süreçlerinin fiyatı 8 milyar dolara geriledi. Bu sayı 2022 yılında 11,5 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Toplam süreç hacminde yüzde 30 düşüşe karşın yabancı yatırımcılar 96 süreç ve 5,2 milyar dolarlık hacimle ilgilerini geçmiş yıllara emsal düzeyde sürdürdü.
Tarihsel trendin bilakis milyar dolarlık sürecin bulunmadığı 2023’te büyük süreçlerin sayısı azaldı. Yılın bedeli açıklanan en büyük süreçleri ortasında, birçok yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen Getir (500 milyon dolar); Tofaş-Stellantis (445 milyon dolar); Tatneft-Aytemiz (336 milyon dolar) süreçleri yer aldı.
Yabancı ilgisi piyasayı ayakta tuttu
Rapora nazaran, yabancı yatırımcıların ilgisi ve orta ölçekli süreçler pazarındaki hareketlilik, birleşme ve satın almalar piyasasını sıkıntı bir yılda ayakta tuttu. Yabancı yatırımcıların toplam süreç hacmine katkısı yüzde 65 üzere yüksek bir düzeyde gerçekleşirken, süreç hacmi 5,2 milyar dolara ulaştı. Türk yatırımcıların süreç hacmi bir evvelki yıla nazaran yaklaşık yüzde 50 azaldı. Satın alma süreçlerinde temkinli davranan finansal yatırımcılar 22 adet başarılı çıkış süreci gerçekleştirdi.
Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen Deloitte Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Önderi Hasret Ulaş, şunları kaydetti:
“Bu yıl hem global hem de lokal birleşme ve satın alma süreçlerinde daralma yaşandı. Öncelikle, 2023 yılında Türkiye’de gerçekleşen genel seçimler, yıkıcı zelzele felaketi ve jeopolitik riskler üzere etkenler yatırım faaliyetlerinin yavaşlamasına ve süreçlerde sakin geçen bir yıla yol açtı. Bu kuvvetli şartlara karşın yabancı stratejik yatırımcılar Türkiye’ye olan ilgilerini kaybetmediler. Avrupa, ABD ve Körfez Bölgesi’nden yatırımcılar yaptıkları orta ölçekli stratejik satın almalar ile Türkiye pazarının değerli fırsatlar sunduğunu teyit ettiler. Her ne kadar yüksek enflasyon, kurdaki dalgalanmalar, talepteki yavaşlama ve jeopolitik belirsizlikler yatırımcı iştahını baskılıyor olsa da yabancı yatırımcının istikrarlı devam eden ilgisini olumlu buluyoruz. Türkiye piyasası kuvvetli vakitlerin akabinde çok süratli toparlanabiliyor. Önümüzdeki yılın birinci yarısında lokal seçimler gerçekleşecek, uygulanan iktisat siyasetlerinin da meyvelerini vermeye başlaması bekleniyor. Ayrıyeten global iktisatta istikrarın sağlanması ve finansman piyasalarının rahatlamasıyla 2024 için bu yıla kıyasla daha müspet bir beklenti içine girebiliriz.”
İşlemler, yeni trendleri gösteriyor
Deloitte Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Yöneticisi His Doğançay da “Türkiye piyasasında son yıllarda stratejik yatırımcı trendleri, bilhassa kur riski temelinde ihracat odaklı ambalaj, kimya ve otomotiv üzere sanayi şirketleri etrafında şekillendi. Stratejik yatırımların merkezinde yer alan sanayi bölümü, yatırımcıların radarında değerli bir pozisyona sahip. Türkiye’nin stratejik pozisyonu, rekabetçi iş gücü ve gelişmiş endüstriyel altyapısı, yatırımcılara fırsatlar sunarak birleşme ve satın alma süreçlerinin temel desteğini oluşturuyor. Sektörel yatırım trendlerine bakıldığında, güç dalında, mikro mobilite, depolama ve güç dönüşümü, sürdürülebilirlik üzere temalara odaklı süreçlerle, yenilenebilir güç etrafında dinamik bir ekosistem oluşmaya başladığını görüyoruz. İnternet ve taşınabilir hizmetler, oyun, e-ticaret ve teknoloji, teşebbüs sermayesi ve melek yatırımcılar için hala en cazip bölümler olarak öne çıkıyor. Bununla birlikte yapay zeka ve ödeme sistemleri alanında ortaya çıkan yeni temalar, yatırımcıların bu alanlara olan ilgisini de artırdı.” tabirini kullandı.
