Mart ayında ABD’de başlayan bankacılık krizinin akabinde Avrupa’daki Credit Suisse paniği AB ülkelerinde faaliyet gösteren bankaların risk durumlarına ait soru işaretleri doğurdu.
ABD ve İsviçre bankacılık bölümünde yaşanan gelişmeler dalın zafiyetlerini de belirginleştirirken global finans sisteminde bankaların ne derece birbirlerine bağımlı ve kırılgan oldukları netlik kazandı. Bu yılın birinci aylarında ABD bankacılık sistemi güçlü bir devir yaşadı. Riskli krediler nedeniyle ortaya çıkan önemli ziyanlar sonucunda ABD’de mart ayında değerli kimi bankalar iflas noktasına geldi. Toplam 209 milyar dolarlık varlıkla ABD’nin 16’ncı büyük bankası pozisyonundaki Silikon Vadisi Bankası’nın (SVB) 10 Mart’taki iflası bütün dikkatleri üzerine topladı.
Özellikle teknoloji dalına odaklanmış ve çoklukla girişimcilere kredi veren banka, artan faiz oranları ve teknoloji kesimindeki yavaşlama nedeniyle iflas etti. SVB iflasını, Signature Bank ile First Republic Bank’ın yaşadığı ıstıraplar takip etti. 10 Mart’ta 110 milyar dolarlık varlıkla ABD’nin 43’üncü büyük bankası olan Signature Bank iflas ilan etti. Signature Bank, bilhassa kripto varlık ticaretine odaklanmış ve ekseriyetle kripto para borsalarına kredi sağlayan bir kuruluş olarak ön plana çıkıyordu. Banka, artan faiz oranları ve kripto para piyasasındaki düşüş nedeniyle iflasa sürüklendi.
Ardından ABD’nin 46’ncı büyük bankası First Republic Bank da iflas sürecine girdi. 13 Mart tarihinde 100 milyar dolarlık varlığı bulunan ve varlıklı müşterilere ekseriyetle özel bankacılık hizmetleri sunan banka kapılarını kapattı. First Republic Bank, artan faiz oranları ve ekonomik sakinlik telaşları nedeniyle iflas etti. Bu bankaların iflas etmesinin temel nedeni olarak riskli krediler nedeniyle oluşan büyük ziyanlar öne çıktı.
İsviçre’de tahvil faizi düştü
ABD’deki banka iflasları, global iktisat üzerinde de olumsuz tesirler doğurdu. Yüksek enflasyon karşısında faiz artışlarının devam ettiği ve resesyon beklentilerinin arttığı bir periyotta gelen banka iflas haberi, global piyasalardaki korkuları besledi. Tıpkı periyotta, Avrupa kıtasında da İsviçre’nin en büyük ikinci bankası pozisyonundaki Credit Suisse’in kahra girmesi, global bir bankacılık krizine ait endişelerin daha da artmasına neden oldu.
Credit Suisse, bu yıl riskli krediler nedeniyle oluşan zaralar ve kesimde artan rekabet ortamı sonucunda krize girdi. 167 yıllık Credit Suisse’in en büyük ortağının sermaye artırımı yapmayacağını duyurmasıyla bankanın pay senedi fiyatında süratle düşüş yaşanırken, banka paylarına yönelik satış baskısı piyasa geneline yayıldı. Credit Suisse’in krizi aşmak için 50 milyar dolardan fazla borçlanacağını açıklaması da piyasadaki paniği gidermedi ve 19 Mart’ta İsviçre’nin en büyük bankası UBS, krizdeki Credit Suisse’i satın almak üzere anlaştı.
UBS’in Credit Suisse’i 3.8 milyar dolara alması, ülke bankacılık tarihindeki en büyük satın alma olarak tarihe geçti. Credit Suisse satın alımı İsviçre bankacılık sisteminin geleceğini şekillendirecek kıymetli bir gelişme olurken, Avrupa’da kesimdeki tedirginliklerin bir ölçü azalmasını sağladı. ABD ve İsviçre bankacılık sisteminde yaşanan krizler, Avrupa finansal sisteminin istikrarına ait kaygıları artırırken, esaslı bankalarda süratle ortaya çıkan sıkıntılar bölümün zafiyetlerini belirginleştirdi.
Söz konusu gelişmelerle dünya genelinde hisse piyasalarında satışların derinleştiği görülürken, devam eden enflasyon kaygılarına rağmen inançlı liman varlıklardan tahvil talebi tırmanışa geçti. Buna nazaran, Almanya’nın 10 yıllık tahvil yaklaşık 85 baz puan gerileyerek 20 Mart’ta yüzde 1.92’yi test ederken, bankalarla ilgili krizin aşılmasıyla mart ayını yüzde 2.30 düzeyinden tamamladı. Bu devirde İsviçre’nin 10 yıllık tahvil faizi de yüzde 1.60’tan yüzde 0.89’a kadar düştü.
AB gündemi: Bankacılık birliği
AB ülkeleri başkanları, bu yıl bankacılık kesimindeki gelişmelerin de ele alındığı bir tepe gerçekleştirdi. Başkanlar, “Bankacılık birliği, AB bankacılık sisteminin dayanıklılığını değerli ölçüde güçlendirdi. Bankacılık dalımız güçlü sermaye ve likidite konumları ile dayanıklı” açıklamasıyla Avrupa piyasalarını sakinleştirmeye çalıştı. AB önderleri, bankacılık birliğini tamamlamak için çalışmaların süreceğine, bu alanlardaki ilerlemenin gelecek dorukta de değerlendirileceğine işaret etti.
AB bankalarının likidite konusunda ABD’den daha katı kurallara tabi olması bu alanda krizin derinleşmesini önledi ve ABD ile İsviçre’deki bankacılık krizlerinin AB’deki finans kuruluşlarına direkt tesiri sonlu kaldı. Lakin, yeni tedbirlerle AB’deki bankaları şoklara karşı daha dirençli hale getirmeyi ve bu alanda tek bir pazar oluşturmayı amaçlayan projelerinden “bankacılık birliğini” güçlendirme ihtiyacı tekrar gündemde üst sıralara taşındı.
