Birol BOZKURT
Merkez Bankası’nın Kur Muhafazalı Mevduat’ta (KKM) dönüşüm maksadı verdiği bankalar maksatlarını tutturunca TL mevduat faizlerini düşürmeye başladı.
Bankacılık kaynakları KKM dönüşlerinin yüzde 90’ından fazlasının TL mevduata döndüğünü söylerken kredi talebindeki yavaşlamanın da tesiriyle TL mevduat faizleri uzun bir ortanın akabinde yine düşüşe geçti. Merkez Bankası’nın açıkladığı bilgilere nazaran 3 ay vadeli TL mevduata 6 Ekim’de ortalama yüzde 45,49 olan TL faiz 13 Ekim’de yüzde 44,62’ye geriledi.
Bankacılık kaynaklarından edindiğimiz bilgiye nazaran geçtiğimiz hafta cuma günü kamu bankalarında yüzde 41 olan TL mevduat faizleri yüzde 38’e çekildi. Bankacılık kaynakları ayrıyeten KKM’den TL mevduata dönüşlerde verilen avantajlı faiz oranlarının da ortadan kalktığını söylüyor.
Özel bankalarda ise faiz oranları yüzde 20 ile yüzde 45 ortasında değişiyor. TL mevduat faizleri Merkez Bankası’nın sıkı para siyasetine döngüsü ile yükselişe geçmişti.
Seçimlerden sonra iktisadın dümenine tekrar Mehmet Şimşek’in geçmesi ve Merkez Bankası Başkanlığı’na Hafize Gaye Erkan’ın getirilmesi ile birlikte siyaset faizleri yüzde 8,5’tan yüzde 30’a süratli bir yükseliş yaşamıştı. Bunun sonucunda hem kredi faizleri yüzde 60’ı geçmiş TL mevduat faizleri de yüzde 50’ye yaklaşmıştı. Fakat TL mevduatlarda yaşanan bu yükseliş uzun sürmedi.
Merkez Bankası’nın Perşembe günü vereceği faiz kararı sonrası TL mevduat faizlerinin tekrar artıp artmayacağı merak ediliyor. Ekonomistler Merkez Bankası’ndan 500 baz puanlık faiz artırımı bekliyor. Merkez Bankası bankalara KKM’de gerçek kişi dönüşüm hesaplarından vadeli TL’ye aylık dönüşüm maksadı yüzde 5’ten yüzde 10’a yükseltmişti.
Düzenlemeyle KKM’den TL mevduata geçiş için TL mevduatın vadesi en az 32 gün olarak belirlenmiş, dönüşüm hesaplarında yüzde 95 yenileme gayesi getirmişti. Merkez Bankası, ayrıyeten, Türk lirası (TL) mevduatları artıracak, KKM’yi azaltacak düzenleme kararını da açıklamıştı. Buna nazaran döviz mevduatına uygulanan mecburî karşılık oranları artırıldı.
Vadesiz, ihbarlı ve 1 aya kadar vadeli döviz hesapları için mecburî karşılık oranı yüzde 29 oldu. 3 ay, 6 ay ve 1 yıla kadar vadeli döviz hesabı mecburî karşılık oranı yüzde 25 oldu. 1 yıl ve daha uzun vadeli döviz hesabı zarurî karşılık oranı ise yüzde 19 oldu. Bankacılık kaynakları bu düzenlemeler sonrası bankaların birçoğunun maksatları tutturduğuna ve kredi talebindeki azalmanın da tesiriyle TL mevduat faizlerini indirmeye başladığını söylüyor.
TL mevduat hesapları yükselişte
Merkez Bankası datalarına nazaran bankacılık bölümünde ki toplam mevduat (bankalar ortası dahil), 13 Ekim ile biten haftada 230 milyar 663 milyon 542 bin lira artarak 14 trilyon 23 milyar 979 milyon 155 bin liraya yükseldi.
Aynı devirde bankalardaki TL cinsi mevduat yüzde 2,4 artışla 8 trilyon 6 milyar 660 milyon 139 bin lira, yabancı para (YP) cinsinden mevduat ise yüzde 1,4 artarak 5 trilyon 410 milyar 571 milyon 632 bin lira oldu. Bankalarda bulunan toplam YP mevduatı, geçen hafta 206 milyar 110 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, bu meblağın 173 milyar 163 milyon doları yurt içinde yerleşik bireylerin hesaplarında toplandı.
TCMB’den 500 baz puan faiz artırımı bekleniyor
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Heyeti, Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan başkanlığında 26 Ekim Perşembe günü toplanacak. Tıpkı gün saat 14.00’te faiz kararı açıklanacak. Geçen ay gerçekleştirilen PPK toplantısında siyaset faizi 500 baz puan artırılarak yüzde 25,00’ten yüzde 30’a yükseltilmişti.
TCMB’nin Para Siyaseti Konseyi (PPK) toplantısına yönelik 19 ekonomistin iştirakiyle hazırlanan beklenti anketinde 500 baz puanlık faiz artırımı bekleniyor. Anket sonuçlarına nazaran, 250 ila 500 baz puanlık bir artırım öngören ekonomistlerin siyaset faizi beklentileri yüzde 32,50 ile yüzde 35 ortasına yer aldı. Ekonomistlerin yıl sonu siyaset faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 40 oldu.
