Kovid-19 salgını sonrası atılan destekleyici adımlar sonucunda enflasyon son yılların en yüksek düzeyine çıkarken, dünya genelinde merkez bankaları rekor büyüklükte faiz artırımlarıyla enflasyon ile uğraşa başladı.
Söz konusu uğraş sonucunda Avrupa Merkez Bankası (ECB) üç siyaset faizini 450 baz puan artırırken, bu periyotta toplamda 10 faiz artışı kararı aldı.
Böylece mevduat ve refinansman faizleri ECB’nin kurulduğu 1999’dan, marjinal fonlanma faizi de 2008’den bu yana en yüksek düzeyleri gördü.
Ancak rekor büyüklükte ve gibisi görülmemiş süratte gerçekleştirilen faiz artışları, borçlanma maliyetlerini artırırken ekonomik aktiviteyi olumsuz etkiledi ve Avro Bölgesi iktisadının yavaşlamasına neden oldu.
Merkez bankalarının faizi artırarak ve bilançolarını azaltarak enflasyonu düşürmeye çalıştığı devirde yaşanması beklenen “yumuşak iniş” senaryosunda, iktisadın yüksek büyüme suratından potansiyel büyüme suratına yavaş ve kademeli formda geçişi öngörülüyor. Ayrıyeten yumuşak inişte enflasyonun denetim altına alınması sağlanırken, ekonomik büyümenin de korunması hedefleniyor.
Ekonomiler için ülkü bir durum olarak tabir edilen “yumuşak iniş”te iktisatların sonlu da olsa büyüyerek resesyona girmeden bu periyodun atlatılması amaçlanıyor.
“Yumuşak iniş” gitgide daha çok dillendiriliyor
Son devirde, ECB yetkilileri ve Memleketler arası Para Fonu (IMF) üzere kurumlardan gelen açıklamalar, Avro Bölgesi’nde yumuşak iniş senaryosunun güçlendiğini ortaya koyuyor.
Fransa Merkez Bankası Lideri ve ECB İdare Kurulu Üyesi François Villeroy de Galhau da mevzuyla ilgili açıklamasında, Avro Bölgesi’nin yumuşak iniş yapmasının mümkün olduğunu belirtti.
ECB’nin enflasyonu denetim altında tutmak için gerekli adımları atacağını kaydeden Villeroy de Galhau, fakat ekonomik büyümeyi engelleyecek siyaset izlemeyeceğini bildirdi.
ECB İdare Kurulu Üyesi Boris Vujcic de “Mevcut kestirimlerimiz gerçekleşirse, o vakit düşük fedakarlık oranıyla, yani resesyon olmadan ve işsizlikte değerli bir artış olmadan yumuşak iniş yapacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
ECB Baş Ekonomisti Philip Lane ise sıkılaşan kredi piyasasına karşın iktisadın resesyondan kaçınabileceğine işaret ederek, “Yumuşak iniş senaryosunun hala yeterli bir durum olduğunu düşünüyoruz.” sözünü kullandı.
ECB’nin bugüne kadar ki en uzun ve en sert faiz artırımlarına başlamasıyla Avro Bölgesi’nde krediler durma noktasına gelmiş, ekonomik büyüme sürat kesmişti.
Avro Bölgesi enflasyonunun bu yıl yüzde 3,3’e gerileyeceği öngörülüyor
Yumuşak iniş senaryosunun, Milletlerarası Para Fonunun (IMF) Avrupa Bölgesel Ekonomik Görünüm raporunda da yer alması dikkat çekerken, raporda, “Avrupa’nın görünümü, enflasyonun kademeli olarak düşmesiyle yumuşak iniş tarafında.” sözleri yer aldı.
IMF’nin son Dünya Ekonomik Görünümü raporunda da 2022’de yüzde 3,3 büyüyen Avro Bölgesi iktisadının 2023’te yüzde 0,7 büyüdüğü kestirim edilirken, 2024’te ise yüzde 1,2 büyümesinin beklendiği belirtildi.
IMF raporunda, Avro Bölgesi’nde enflasyonunun 2022’deki yüzde 8,4 olduğu anımsatılarak, bunun 2023’te yüzde 5,6’ya ve 2024’te yüzde 3,3’e gerileyeceği öngörüldü.
IMF bilgileri, Avro Bölgesi büyümesinin 2023’te yavaşladığını fakat bu yıl sakinliğe girmeyeceğini, enflasyonunun da 2024’te yavaşlayacağını ortaya koydu.
IMF Lideri Kristalina Georgieva da bu hususta yaptığı konuşmada, hizmetlere yönelik güçlü talebin ve enflasyonla çabada kaydedilen ilerlemenin, global iktisatta “yumuşak iniş” talihini artırdığını lakin mali açıdan değerli risklerle karşı karşıya olunduğunu belirtti.
Avrupa Parlamentosu (AP) Araştırma Servisinin hazırladığı “AB’nin ekonomik görünümünün izlenmesi: Sert inişten kaçınma çabası” başlıklı çalışmasından derlenen bilgilere nazaran de Avrupa, “belirsiz bir yumuşak inişe” hazırlanıyor.
Öte yandan dün açıklamalarda bulunan ECB Lideri Christine Lagarde, enflasyonla çabada hala sonuna gelinmediğini belirterek, faiz indirimlerinin bu yaz başlayabileceğini lisana getirdi.
Bu yıl faizde birkaç defa indirim bekleniyor
AB’nin son ekonomik iddialarında, Avro Bölgesi’nde geçen yıl iki sefer aşağı istikametli revize edilen ekonomik büyümenin 2023’te AB ve Avro Bölgesi’nde yüzde 0,6 olması bekleniyor.
Bu düşük büyüme oranı, zayıf dış talep ile birlikte para siyasetinin adımlarının getirdiği maliyetle açıklanıyor.
Öte yandan, Avro Bölgesi’nde enflasyon 2022’deki yüzde 10,6’lık rekor düzeyinin akabinde düşüşe geçmiş ve kasım ayında yüzde 2,4’e gerilemişti.
Dün açıklanan datalara nazaran, Avro Bölgesi’nde kesin Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Aralık 2023’te yıllık yüzde 2,9 ile beklentiler doğrultusunda artarken, ECB’nin birinci faiz indirimine nisanda gidebileceği beklentisi nispeten zayıflasa da güçlü duruşunu koruyor.
Analistler, nakdî sıkılaşmanın gecikmeli tesirinin 2024’te ortaya çıkmasının öngörüldüğünü kaydederek, para siyasetinin neden olduğu enflasyonu düşürücü tesirin değerli bir kısmının şimdi gerçekleşmediğini lisana getirdi.
Bu çerçevede, piyasalarda ECB’nin bu yıl içinde birkaç sefer faiz indirimine gideceği varsayım edilirken, toplam indirimin 125 baz puan olabileceği öngörülüyor.
Söz konusu gerçekleşmeler dikkate alındığında, bölge ekonomisindeki aktivitenin sonlu da olsa müspet tarafta kalmaya devam edebileceğini vurgulayan analistler, bu gelişmelerin bölgede “yumuşak iniş” senaryosunu desteklediğini söz etti.
