Emre ERGÜL
Arjantin pezosu can çekişiyor…Ülke, hiperenflasyon ve dağ üzere borçlanmayla gayret ederken, para ünitesi de son 10 yılda önemli bedel kaybetti. Merkezi Londra’da bulunan global iktisat bilgileri merkezi CEIC’e nazaran, Arjantin’in dış borcu 2022’nin sonunda 277 milyar dolara, bir öbür deyişle, GSYİH’sının yüzde 45’ine yükseldi. Tüketici fiyatları da mayıs ayında bir evvelki yıla nazaran yüzde 114 arttı.
Uluslararası Para Fonu (IMF), bu yıl Arjantin için 5.3 milyar dolarlık yeni bir krediyi onayladı. Tıpkı IMF, 2022’de Arjantin için daha evvel başarısız olan 57 milyar dolarlık bir paketin yerine 44 milyar dolarlık bir kredi programı uygulamaya koymuştu.
Ülkenin çeşitli kentlerinde neredeyse haftada bir protesto şovları düzenlenirken; dünyaca ünlü ekonomist Steve Hanke, Arjantin’in tek kurtuluşunun ABD dolarına geçmekte olduğuna dikkat çekti.
Arjantin’in derinleşen borç tuzağından tek çıkış yolunun doları para ünitesi olarak benimsemek olduğuna işaret eden Hanke şu tweeti attı: “IMF, Arjantin için 5.3 milyar dolarlık bir ödemeyi daha onayladı.
Arjantin’in borç tuzağından tek çıkış yolu = DOLARİZASYON.” Arjantin’in pezosu 2008’den beri her yıl dolar karşısında bedel kaybediyor ve bu da ülkenin dolar satın almasını daha değerli hale getiriyor.
Peso, 2022’deki yüzde 44’lük düşüşün akabinde bu yıl şimdiye kadar dolar karşısında yüzde 35 düştü. Insider mecmuasından Huileng Tan, Buenos Aires’teki durumu şöyle anlatıyor: “Arjantin’deki döviz krizi o kadar makûs ki, ticari bankaların Çin yuanı cinsinden mevduat hesapları oluşturmasına müsaade verdi.
Döviz krizine, ülkenin ziraî ihracatını vuran ve merkez bankasının dolar rezervlerini 2016’dan bu yana en düşük düzeye indiren ve hala devam eden kuraklık neden oldu.” IMF yöneticisi Gita Gopinath da geçtiğimiz mart ayında yaptığı bir konuşmada ülkedeki kuraklığa dikkat çekmişti: “Gittikçe şiddetlenen kuraklığın zorluklarına karşı, makroekonomik istikrarı korumak, yükselen enflasyonu ve son siyaset aksaklıklarını ele almak ve temel program gayelerine ulaşılmasını sağlamak için daha güçlü bir siyaset paketi gerekli.”
“Dolar önümüzdeki 10 yıl daha piyasaları domine edecek”
Merkezi Londra’da bulunan ve global merkez bankacılığını inceleyen bağımsız fikir kuruluşu OMFIF’in (Resmi Para ve Finansal Kurumlar Forumu) yaptığı yıllık kıymetlendirme, merkez bankalarının Amerikan dolarına olan bakışını gözler önüne serdi: “Dolar, önümüzdeki on yılda dünyanın baskın rezerv para ünitesi pozisyonunu koruyacaktır.”
OMFIF’e nazaran, 5 trilyon dolara yakın varlığı yöneten merkez bankaları, doların global rezervlere oranı olarak “kademeli” bir süratle düşmeye devam etmesini beklese de domine etmeyi sürdürecek. OMFIF anketi, rezerv bankalarının yüzde 16’sının önümüzdeki birkaç yıl içinde ABD doları riskini artırmayı planladığını, yüzde 10’unun ise azaltmayı planladığını ortaya koydu. Bununla birlikte, önümüzdeki 10 yıl içinde, rezerv bankalarının net yüzde 6’sı dolar varlıklarını azaltmayı beklediklerini söyledi.
Steve Hanke kimdir?
Steve Hanke, 1942’de Amerika Birleşik Devletleri’nin Georgia eyaletinin Macon bölgesinde doğdu. Hanke, Atlantic Lisesi’nden mezun olmasının akabinde, 1964 yılında Colorado Boulder Üniversitesi’nde, iktisat alanında tahsil gördü.
1969’da da Colorado Boulder Üniversitesi’nden doktora derecesini alan Hanke, Johns Hopkins Üniversitesi’nde su kaynakları iktisadı alanında uzmanlaştı.Aynı üniversitede bugün uygulamalı iktisat ve finans derslerini vermeye devam eden Hanke, para iktisadı, milletlerarası iktisat, finansal iktisat ve doğal kaynak iktisadı üzerine danışmanlık veriyor.
Colendi’den ABD’nin önde gelen bankalarına ‘dijital dolar’ desteği
Türk fintek platformu Colendi’nin bağlı kuruluşu SETL, ABD’nin önde gelen bankalarına teknoloji dayanağı sağladı. New York Merkez Bankası öncülüğünde gerçekleştirilen ve finansal mutabakatların daha verimli ve süratli gerçekleştirilebilmesi için yapılan çalışmada SETL ana teknoloji sağlayıcısı olarak yer aldı. Proje, dijital dolara giden yolda değerli bir kilometre taşı niteliği taşıyor.
SETL CEO’su Anthony Culligan şu yorumu yaptı: “Bu çalışma, yeni bir cins mutabakat ortamının heyecan verici bir testini ortaya koydu. Sonuçlar, bankaların müşterileri ortasında gerçek vakitli olarak karmaşık bedel transferleri gerçekleştirmek için DLT defterlerini potansiyel olarak senkronize etmelerinin Anthony Culligan mümkün olduğunu gösterdi. RLN ağ tasarımı, gelecekteki yenilikler için uygun bir ortam sunuyor.”
