Emre ERGÜL
Hindistan’da 9-10 Eylül’de düzenlenen G20 doruğunda tanıtılan Hindistan-Ortadoğu-Avrupa İktisat Koridoru’nun (IMEC) piyasalardaki bomba tesiri sürüyor. Kimi Batı gazeteleri, “modern Baharat Yolu” olarak da anılan IMEC Koridoru’nun Çin’in “Kuşak ve Yol Girişimi”ne alternatif olacağına dikkat çekerken; Ortadoğu basını yüklü olarak İsrail’in Arap ülkeleriyle ortak çalışacak olmasına dikkat çekti.
Basra’dan Şırnak’a, Şırnak’tan da Mersin’e
2033’te başlaması beklenen IMEC Koridoru, iki etaptan oluşacak. Mallar, Hindistan’dan deniz yoluyla BAE’ye; oradan da Suudi Arabistan ve Ürdün üzerinden demiryoluyla İsrail’e ulaşacak. İkinci etapta da mallar İsrail limanlarından İtalya da da Fransa limanlarına denizyoluyla taşınacak. Çin’in “Kuşak ve Yol Projesi”- nin karayolu güzergâhında bulunan Türkiye, IMEC Koridoru’nda yok. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Türkiyesiz koridor olmaz” diye reaksiyon gösterirken; Batı medyasının önde gelen yayınları bu çıkışı manşetlerine taşıdı.
Londra’dan yayın yapan Middle East Eye da Erdoğan’ın yansısını hatırlatıp, Türkiye’nin alternatif olarak Irak’ın mayıs ayında tanıttığı “Kalkınma Yolu Projesi”ni destekleyebileceğine işaret etti. 17 milyar dolara mal olacak proje, bin 200 kilometrelik demiryolu ve karayoluyla Türkiye’yi Basra Körfezi’ndeki Fav Limanı’na bağlayacak. Basra-Nasiriye-Necef-Kerbela-Bağdat-Samarra-Musul üzerinden Türkiye’ye getirilecek mallar, karayoluyla Şırnak-Mardin-Şanlıurfa-Gaziantep-Osmaniye-Adana üzerinden Mersin Limanı’na ulaştırılacak.
Projenin 2029’da hayata geçmesi bekleniyor. Irak Ulaştırma Bakanlığı da dün bir açıklama yayınlayarak, “Kalkınma Yolu”nda ilerleme sağlandığına dikkat çekti. Bakanlığın Basın İşleri Lideri Maytham el-Safi, yazılı açıklamasında, “Ekonomik fizibilite çalışmasının akabinde Kalkınma Yolu projesinin birinci kısım dizaynlarını tamamladık ve iki firma yer etütlerine başladı. Proje, bildirildiği üzere rastgele bir ülkenin teşebbüsüyle çelişmiyor. Projemizin, ulaşımın kolaylaştırılması ve Asya ile Avrupa’nın birbirine bağlanması açısından en uygun proje olacağına inancımız tam” dedi.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani, geçtiğimiz mart ayında Ankara’yı ziyaret edip, Erdoğan’la görüşmüştü. Proje kapsamında Sudani ile mutabakata varan Erdoğan, “Ankara Bildirisi’ne” imza atmış; “Diğer kardeş ülkelerin de bu projeyle yakından ilgilendiğini biliyoruz” biçiminde konuşarak, projeye yeni ülkelerin de dahil olabileceğinin sinyallerini vermişti. Irak Hükümet Sözcüsü Basim Avvadi de mayısta verdiği bir röportajda, Avrupa’yı Körfez ülkelerine bağlamak için Türkiye’nin kıymetli bir pozisyonda olduğunu belirtip, projeyi “Dünyaya açılmanın en âlâ yolu, Türkiye ve Irak güzergâhı” diye özetledi.
Erdoğan: Türkiyesiz koridor olmaz
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 Zirvesi’nde gündeme gelen Hindistan–Ortadoğu–Avrupa İktisat Koridoru’nun (IMEC) değerli olduğunu ve bir yol koridorunun Türkiye olmadan olmayacağını belirtti.
Erdoğan, Hindistan dönüşü uçakta gazetecilerin sorusu üzerine, Çin’in Jenerasyon ve Yol Teşebbüsü projesini hatırlattı; bu hususta yol alındığını vurguladı. Akabinde da IMEC ile ilgili olarak, “Türkiyesiz bir koridor olmaz. Türkiye, kıymetli bir üretim ve ticaret üssü. Doğudan batıya trafik için en uygun sınır Türkiye üzerinden geçmek durumunda” dedi. Bu süreçte Körfez’in Türkiye ile bir arada attığı adımın çok değerli olduğunu belirten Erdoğan, “Irak, Katar, Abu Dabi, Türkiye üzerinden Avrupa’ya giden bir koridordan bahsediyoruz.
Bu bahiste bilhassa Muhammed Bin Zayed kararlı bir telkinde bulundu, ‘Bu işi uzatmayalım, 60 günde arkadaşlarımız görüşmeleri bitirsinler ve çabucak temelleri atalım’ dedi” diye konuştu. Kendisinin de bu hususta Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’na gerekli talimatları verdiğini söyleyen Cumhurbaşkanı, “Onlar muhataplarıyla görüşerek inşallah bu adımı atacaklar. Bu sayı o denli ufak sayı değil. Fakat Birleşik Arap Emirlikleri bu işe çok hazır. Katar çok hazır. Bizler de buna çok hazırız. Bu adımı inşallah bu halde atmış olacağız” diye konuştu.
