TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde, 2024 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu Teklifi ve 2022 Yılı Merkezi İdare Kesin Hesap Kanunu Teklifi’nin geneli ile Sayıştay raporları üzerinde görüşmeler sürüyor.
İYİ Parti Küme Başkanvekili Erhan Usta, yoksulluk meselesinin çözülmesi gerektiğini söyledi.
Yerel seçimlere işaret eden Usta, “Emekliler artırım bekliyor. Nisandan beri, bu kadar yüksek enflasyonda hiç artırım almamış emekliler var. Hala 7 bin 500 lirayla bekleyen 8-10 milyon emekli var. Bunlara bir şey yapmanız gerekecek.” diye konuştu.
Kur Muhafazalı Mevduat sisteminin iktisada önemli yükler getirdiğini belirten Usta, Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri için yalnızca üç kuruluş bağlamında 3 yılda 673 milyar lira ödeneceğini söyledi. Usta, “Buralarda bunlar devam etsin, ‘Hala emeklinin, taban ücretlinin üzerine binelim.’ ile bu işi sürdürme imkanı yok.” tabirlerini kullandı.
Hükümet kurulalı yaklaşık 5 ay olduğunu lakin ülkenin sıkıntılarının tahliline yönelik hiçbir şey yapılmadığını savunan Usta, “Meclis’te Genel Kurul’da boş bekliyoruz Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı. Memleketler arası kontrat alıyoruz. İşte geçiştiriyoruz. Genel Kurul’da elimizde bir tane iş yok. Onları hiç görüşmeden geçebiliriz, bekleyen varsa. Lakin 5 ay olmuş, hiçbir şey göndermediniz. Bunları yapmazsak nasıl çözeceğiz?” diye konuştu.
Sadece para siyasetiyle iktisattaki sıkıntıların çözülemeyeceğini, tahlil için yapısal ıslahatlar yapılması ve bütçede yapısal müdahalelerde bulunulması gerektiğini lisana getiren Usta, bütçe açığının nedeni olarak yalnızca sarsıntının gösterilmesinin yanlışsız olmadığını da belirtti.
“Vergi ve KDV oranlarında yeni düzenlemeler mi yapılacak?”
HEDEP Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, iktidarın, kalkınmayı ve bütçeyi sayılardan ibaret gördüğünü, bunların toplumu nasıl etkilediğiyle ilgilenmediğini savundu.
Türkiye’de ekonomik, sosyolojik ve politik krizlerin derinleştiğini; zenginler memnunken, işçi ve emeklilerin mutsuz olduğunu tez eden Sayyiğit, “savaşa ve israfa harcanan, vicdansız ve adaletsiz bir bütçe hazırlandığını” öne sürdü.
CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, 2024 yılında toplanacak vergilere bakıldığında kimi vergi tiplerinde artış, kimilerinde ise azalma görüldüğünü anlattı.
Kurumlar vergisi oranlarının artırılmasına karşın gelecek yıl bu vergi çeşidinin, toplanacak vergiler içerisindeki hissesinin azalacağına işaret eden Bakırlıoğlu, bu durumun izaha muhtaç olduğunu söyledi.
Bakırlıoğlu, dahilde alınan katma paha vergisinin 2024’teki toplam vergi gelirleri içindeki hissesinin azalacağına dikkati çekerek, “Vergi ve KDV oranlarında yeni düzenlemeler mi yapılacak?” sorusunu yöneltti.
Vergi harcamalarının azaltılması gerektiğine işaret eden Bakırlıoğlu, “2023 yılında almaktan vazgeçtiğimiz vergi fiyatı 994 milyar lira, 2024 yılında ise 2 trilyon 210 milyar lira. Vergi harcamaları kısılmalı ki yurttaşların üzerine binen yük azalsın.” dedi.
Emekliye ayrılan fiyatların yıllara nazaran bütçe içerisindeki oranlarını sıralayan Bakırlıoğlu, “7 bin 500 lira ve belge bazında bunun altında maaş alan emeklilerimiz var. Emeklilerimize 2024 yılı bütçesinden ayrılan hisse artması gerekirken 2018 yılı bütçesinde ayrılan hissenin bile gerisinde kaldı.” değerlendirmesinde bulundu.
“Kamu işçi rejiminde önemli bir değişiklik lazım”
İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale, kamu istihdamının artırılmasının, kamu hizmetlerinden duyulan memnuniyeti artırmadığına işaret ederek, TÜİK datalarına nazaran eğitim, sıhhat, ulaşım, toplumsal güvenlik hizmetlerinden memnuniyetin düştüğünü söyledi.
Kamu işçi rejiminde önemli bir değişikliğe gidilmesi gerektiğini savunan Özlale, memnuniyetsizliğin sebebi araştırılarak tahlil getirilmesini istedi.
Eğitim ve adalet konusunda yapısal ıslahatlara ve zihniyet dönüşümüne gereksinim olduğunu da söz eden Özlale, “AK Parti’li milletvekilleri, eğitim ve AR-GE’nin bu bütçede daha fazla yer aldığını söylüyor. Meğer bize de gönderilen tablolara nazaran 2024 yılı bütçesinde kamu harcamaları içerisinde AR-GE, eğitime ayrılan hisse azalmış.” tabirlerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın liyakat sahibi olduğunu, bulunduğu misyonu sona kadar hak ettiğini düşündüğünü ve fikirlerine paha verdiğini vurgulayan Özlale, fakat Yılmaz’ın “Türkiye’nin nizamlı göçe gereksinimi var.” kelamlarına katılmadığını belirtti. Türkiye nüfusunun yalnızca üçte biri istihdam edilirken tertipli göçün hayata geçirilmesinin, ülkede çok büyük toplumsal çalkantıya yol açacağını savunan Özlale, “Türkiye’nin sistemli göçü tartışmaya açması, fiyatları, emeğin ulusal gelir içerisindeki hissesini çok daha düşürecek ve gelir dağılımındaki eşitsizliği daha da artıracaktır.” diye konuştu.
“Mahalli yönetimlerin güçlendirilmesi anlayışı devam ediyor”
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, parlamenter sistem devrinde yaşanan politik istikrarsızlık ve onun devamında gelen kurumsal yozlaşma ve ekonomik çöküntünün Türkiye’ye çok şey kaybettirdiğini söyledi.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ise siyasi istikrara giden kıymetli bir yol ve evre olduğunu lisana getiren Kalaycı, “Türkiye özgüvene kavuşmuş, ayak bağlarından kurtulmuştur. Devlet idaresinin daha isabetli, uyumlu, süratli ve aktif karar alma imkan ve düzenekleri devreye girmiştir.” dedi.
Kalaycı, Türkiye’nin, yeni sistem sayesinde, evvelden maruz kaldığı dayatmalara, terör akınlarına, ekonomik ve siyasi baskılara güçlü bir formda karşılık verdiğini, oyunları bozduğunu vurgulayarak, “Türkiye bu periyotta dünya çapında mega projelere imza atmıştır. Yerli ve ulusal üretimi artırmak, stratejik alanlarda dışa bağımlılığı azaltmak maksadıyla başlatılan ulusal teknoloji odaklı sanayi atılımı sonuçlarını vermeye başlamıştır.” diye konuştu.
Bütçeden mahalli yönetimlere ayrılan hisseye işaret eden Kalaycı, “Mahalli yönetimlerin güçlendirilmesi anlayışı devam etmektedir. Büyükşehir, öteki belediyeler ile vilayet özel yönetimlerine ayrılan toplam kaynak 859,6 milyar liraya çıkarılmakta olup bu kaynağın Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYH) oranı 2024 yılında yüzde 2,1’e yükselmektedir.” bilgisini paylaştı.
“Vatandaş ödediği prim üzerinden emekli aylığı alıyor”
AK Parti Adıyaman Milletvekili Resul Kurt, 6 Şubat sarsıntılarında toplam 850 bin bağımsız alanın kullanılamaz hale geldiğini belirterek, bunun birtakım Avrupa ülkelerinin toplu konut ve ticari alanlarından bile fazla olduğuna işaret etti. Kurt, “Başta memleketim ve seçim bölgem Adıyaman olmak üzere, sarsıntı bölgesinde konut ve ticari binaların üretimi süratle devam ediyor. 2024 yılı bütçemizden afet konutlarının imal masraflarında kullanılmak üzere çok değerli bir ödenek tahsis edilmiştir. Sarsıntı bölgemize tahsis edilen ödenek, bütçemizin yüzde 14,4’üne denk gelmektedir.” formunda konuştu.
Yıl sonu prestijiyle istihdamdaki artışın 900 bini aşarak işsizliğin düşmesini öngördüklerini belirten Kurt, makro ekonomik ve finansal istikrarı güçlendirmeye yönelik çalışmalara devam ettiklerini anlattı.
Ücret ve maaşların minimum fiyat kadar kısmından vergi alınmamasına yönelik düzenlemenin hayata geçmesinden duyduğu memnuniyeti lisana getiren Kurt, “Toplam 392,5 milyar liralık vergi, fiyatlı ve emekliden alınmayarak istisna edilmiştir.” dedi.
AK Parti’li Kurt, ne kadar yüksek prim ödenirse emekli aylığının o kadar arttığına dikkati çekerek, “Bütün emekliler 7 bin 500 lira aylık alıyor üzere bir algı yaratılıyor. 30-40 bin lira emekli aylığı alan vatandaşımız olduğu üzere 20 bin lira, 10 bin lira alan da 7 bin 500 lira alan da var. Vatandaş ödediği prim üzerinden emekli aylığı alıyor.” tabirlerini kullandı.
Komisyonda milletvekilleri görüş ve tenkitlerini lisana getirmeye devam ediyor.
