Türkiye İstatistik Kurumu, 2022 yılına ait “hane halkı tüketim harcaması” istatistiklerini yayımladı. Covid-19 salgını kaidelerinden ötürü Hanehalkı Bütçe Araştırması alan uygulaması, 2020 ve 2021 yıllarında yapılamadığı için bu yıllara ait sonuçlar bültende yer almadı.
Verilere nazaran, Türkiye genelinde hane halklarının tüketim emelli yaptığı harcamalarda en yüksek hissesi yüzde 22,8 ile besin ve alkolsüz içecekler aldı. İkinci sırada yüzde 22,4 ile konut ve kira, üçüncü sırada ise yüzde 21,3 ile ulaştırma harcamaları sıralandı.
Toplam tüketim harcamalarında en düşük hissesi ise yüzde 1,4 ile eğitim hizmetleri, yüzde 2,2 ile sıhhat, yüzde 2,5 ile cümbüş ve kültür harcamaları aldı.
Hane halkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak hesaplanan muadil fert başına aylık ortalama tüketim harcaması, 2022’de 12 bin 159 lira ve muadil fert başına 6 bin 259 lira olarak kestirim edildi.
Harcama kalıpları değişiyor
En düşük gelir kümesi besine yüzde 35,8, en yüksek gelir kümesi yüzde 16,6 hisse ayırdı
Temel gelir kaynağı maaş, fiyat, yevmiye geliri olan hane halkları ulaştırmaya yüzde 22,5, besin ve alkolsüz içeceklere yüzde 21, konut ve kiraya yüzde 20,8 hisse ayırdı. Müteşebbis geliri olan hane halkları ise ulaştırmaya yüzde 27,2, besin ve alkolsüz içeceklere yüzde 22,9, konut ve kiraya yüzde 18,5 oranlarında harcama yaptı. Bu sonuçlar, temel gelir kaynağına nazaran harcama kalıplarının değiştiğini gösterdi.
Gelire nazaran sıralı yüzde 20’lik kümeler prestijiyle tüketim harcamalarının geçen yılki dağılımına bakıldığında, en düşük gelir kümesi olan birinci yüzde 20’lik kümede yer alan hane halklarının besin ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 35,8, konut ve kira harcamalarına yüzde 29,3, ulaştırma harcamalarına yüzde 8,3, mobilya ve mesken eşyası harcamalarına yüzde 5,5 hisse ayırdığı görüldü.
En yüksek gelir kümesi olan beşinci yüzde 20’lik kümede yer alan hane halkları ise ulaştırmaya yüzde 28,5, konut ve kiraya yüzde 19,3, besin ve alkolsüz içeceklere yüzde 16,6, lokanta ve otele yüzde 6,8 oranlarında harcama yaptı.
Hane halkı büyüklüğüne nazaran tüketim harcamalarının geçen yılki dağılımına bakıldığında, tek kişilik hane halklarının konut ve kiraya yüzde 27,7, ulaştırma yüzde 20,4, besin ve alkolsüz içeceklere yüzde 16,8 hisse ayırdığı kayıtlara geçti.
Büyüklüğü 7 ve daha fazla kişi olan hane halklarının harcamalarında besin ve alkolsüz içecekler yüzde 35,9, konut ve kira yüzde 18,8, ulaştırma yüzde 14,4 hisse aldı.
