Kovid-19 salgınının üretim ve tedarik zincirinde oluşturduğu aksiliklerin yanı sıra artan jeopolitik riskler, gelişmiş ülkeler dahil olmak üzere dünya genelinde enflasyonun yükselmesine yol açtı.
Dünya genelinde yıl başına gerçek martta başlamak üzere güçlenen “güvercin” fiyatlamalar günden güne güç kaybederken, değerli merkez bankaların faiz indirimlerine piyasa kestirimlerinden daha geç başlayacağı beklentisi öne çıktı.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, merkez bankalarının 2024’te faiz indirimine yönelmesinin coğrafik bakımdan yaygın olacağını lakin indirimlerin sert olmayacağını bildirdi.
Fitch, ABD Merkez Bankasından (Fed), Avrupa Merkez Bankasından (ECB) ve İngiltere Merkez Bankasından (BoE) daha fazla faiz artırımı beklenmediğini, her üç merkez bankasının da 2024 sonuna kadar 75 baz puan faiz indirmesinin yüksek ihtimal olduğunu söz etti.
ABD’de maksat, enflasyonu yüzde 2’ye düşürmek
ABD’de Kovid-19 salgınının akabinde yükselişe geçen enflasyon, Haziran 2022’de yüzde 9,1 ile 41 yılın tepesine çıktı. Mart 2020’den Ocak 2022’ye kadar faizleri yüzde 0,25’te sabit bırakan Fed, enflasyondaki yüzde 9,1’lik tepeye karşılık siyaset faizini geçen yıl temmuzda 22 yılın en yüksek düzeyi olan yüzde 5,25-5,5 aralığına kadar yükselti.
Enflasyonu yüzde 2’lik maksada düşürmek için kelamlı yönlendirmelerine devam eden Fed yetkilileri, faizleri aralık ayına kadar bu düzeyde sabit tuttu.
Yılın birinci günlerinden bu yana Fed’in martta faiz indirim döngüsünü başlatacağına dair varsayımlar, ülkede açıklanan bilgilerin ABD iktisadında güçlü duruşa işaret etmesi ve Fed yetkililerinin kelam konusu faiz indirimi için şimdi erken olduğuna yönelik kelamla yönlendirmelerinin tesiriyle zayıflamayı sürdürüyor.
Fed’in “Bej Kitap” raporunda da ülkede ekonomik aktivitenin kasımdan bu yana “çok az” değişiklik gösterdiğine ait değerlendirmeler yer alırken, artan tüketici harcamalarının son haftalarda ekonomiyi desteklemeye yardımcı olduğu belirtildi.
Öte yandan, Goldman Sachs Baş Ekonomisti Jan Hatzius, Fed’in ABD iktisadında yumuşak bir iniş gerçekleştirme yolunda ilerlediğini ve mart ayında yapılacak bir faiz indiriminin mantıklı olacağını söyledi.
31 Ocak’ta yılın birinci faiz kararını açıklayacak Fed’in siyaset faiz oranını sabit tutması beklenirken, para piyasalarında Bankanın mart ayında birinci defa faiz indirimlerine gideceğine ait iddialar yüzde 47 düzeyinde bulunuyor.
Avrupa, enflasyon ve resesyon ikileminde
Enflasyon ve resesyon ikileminin en güçlü biçimde hissedildiği Avrupa’da açıklanan temel ekonomik bilgiler belirsizliğin sürmesine yol açarken, ECB’nin uzun mühlet siyaset faizlerini yüzde 4,50 düzeyinde tutacağına yönelik beklentiler güçlenmeye devam ediyor.
Avro Bölgesi’nde Tüketici Fiyat Endeksi Aralık 2023’te yıllık yüzde 2,9 ile beklentiler doğrultusunda arttı, İngiltere’de ise yüzde 4 yükselişle beklentileri aştı.
Para piyasalarında, enflasyon dataları sonrası ECB’nin birinci faiz indirimine nisanda gidebileceği beklentisi nispeten zayıflasa da güçlü duruşunu korurken, BoE’nin ise faiz indirimlerine haziranda başlayacağı fiyatlanıyor. Kelam konusu dataların öncesinde, BoE’nin mayısta faiz indirim döngüsünü başlatacağı öngörülüyordu.
Analistler, para piyasalarındaki fiyatlamalarda, ECB’nin 25 Ocak’ta düzenleyeceği toplantıda faizleri sabit bırakacağına kesin gözüyle bakıldığını belirtti.
ECB Lideri Christine Lagarde, geçen hafta yaptığı açıklamada, enflasyonda yüzde 2 maksadına ulaşmada gerçek yolda olduklarını lakin şimdi zafer ilan edilemeyeceğini belirterek, “Faizi bu yaz indirebiliriz.” dedi.
Avrupa’nın değerli ticari ortağı Çin ve Japonya’dan gelen datalar de bölge yatırımcılarının odağında yer almaya devam ediyor.
Asya’da merkez bankaları faiz oranlarını değiştirmiyor
Çin Merkez Bankası (PBoC) son iki haftada aldığı kararlarda siyaset ve borç verme faizlerini sabit bırakırken, Japonya Merkez Bankası (BoJ) da para siyasetinde değişikliğe gitmedi.
Çin’de ekonomik aktiviteye ait artan kaygılar PBoC’un faizleri sabit bırakmasıyla güçlenirken, Çin hükümetinin ekonomiyi canlandırmak için alması beklenen kararlar yakından takip ediliyor.
BoJ ise bugün siyaset faizini yüzde eksi 0,1’de sabit bırakırken, getiri eğrisi denetimi rejiminde de değişikliğe gitmedi.
TCMB’nin faiz artırım döngüsüne devam etmesi bekleniyor
Yurt içinde ise haziranda vazifeye gelen iktisat idaresi, bilhassa enflasyonla çaba için birçok para ve maliye siyaseti adımı attı. Bu kapsamda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) nakdî sıkılaşma sürecine girerken, hazirandan bu yana siyaset faizini yüzde 8,5’ten yüzde 42,50’ye çıkardı.
Analistler, iktisat idaresinin attığı adımların enflasyonla çaba kapsamında piyasalarda olumlu karşılandığını belirterek, 25 Ocak’ta TCMB’nin açıklayacağı yılın birinci faiz kararının yatırımcıların odağına yerleştiğini söyledi.
Piyasalarda, nakdî sıkılaşma ve liralaşma sürecine ağırlaşan TCMB’nin faiz artırım trendinin sonuna yaklaştığı beklentisinin öne çıktığını söz eden analistler, yıl sonuna gerçek enflasyondaki seyre paralel faiz indirim döngüsünün başlayabileceğini bildirdi.
Öte yandan, AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, TCMB’nin, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını (politika faizi) 250 baz puan artırarak yüzde 45’e çıkaracağını kestirim ediyor. Ekonomistlerin yıl sonu siyaset faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 38,75 oldu.
