Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Yaklaşık bir yıldır endüstrici için önemli bir sorun olmaya başlayan finansa erişim konusunda atılan adımlar olumlu karşılık bulsa da kredi maliyetlerinin hala yüksek olmasına dönük tenkitler sürüyor. İstanbul Mobilya, Kağıt ve Orman Eserleri İhracatçıları Birliği Lideri Erkan Özkan, “Standart faiz oranları yerine yatırımlara dönük kredilerde faiz oranları proje bazlı belirlensin” önerisi getirdi. Faiz oranlarının hala çok yüksek olduğunu lisana getiren Özkan, “Bugün faiz oranları yüzde 50-60’ı geçiyor.
Bunu uygulamak yerine istihdama katkı sağlayacak, ihracata dönük, yeşil dönüşüme katkı sunacak projelerine gerekirse faizsiz kredi verilsin. Lakin burada kritik mevzu, proje ve sonrasının denetim ve kontrolünün sağlanması. Bunlar sağlanırsa krediler de gerçek projelere gider” dedi.
“Yüzde 50 faizli kredi ile yatırım yapılmaz”
Türkiye’de endüstricinin birikmiş sermayesi olmadığını tabir eden Özkan, “Sanayicinin azamî yararı yüzde 20. Yüzde 50 ile kredi alıp yüzde 20 kazanıyorsan hangi yatırımdan kelam edilebilir ki! Yüzde 30’u kim karşılayacak? Hangi alanda sanayicisi olursanız olun o denli kenarda milyarlarca dolarınız olmaz.
Zaten yüzde 17 kapasite kaybı da varken neden yatırım yapılsın?” diye konuştu. Eximbank kredilerinin de kullanılabilir noktada olmadığını savunan Özkan, “Eximbank yüzde 47 faiz uyguluyor, yüzde 20 para kazanıp yüzde 47’yi nasıl ödeyeceksiniz? Bizim dünya rekabetinde en büyük sıkıntımız fiyat tutturamamak. Artık biz bu kredi maliyetlerini nereden karşılayacağız? Fiyatlayacağız yani daha da değerli olacağız. Tekrar birebir noktaya geliyoruz; Eximbank ya da devlet bankaları önemli yatırımlara faizsiz ya da çok düşük faizli kredi verebilir” formunda konuştu.
‘’Kendi paramızla yaşamayı öğreneceğiz”
Ekonomideki sıkılaşma siyasetlerine yönelik de yorum yapan Özkan, “2024 herkesin ayağını yorganına nazaran uzatması gereken bir yıl olacak. Sıkı para siyasetleri uygulanacak. Faiz siyasetlerinde değişiklik olmayacak.
Haliyle endüstrici bankalardaki rahat paraya ulaşamayacak. Öz sermayesi olanlar ayakta kalacak. Bir şey olması için dünyadan para girişi olması lazım. Fakat bu türlü bir para girişi beklemiyorum” yorumunu yaptı. Özkan’a nazaran, bu vakte kadar yapılan fütursuz harcamalar denetim altına alınmaya çalışılacak. Son bir yıl öncesine kadar verilen kredilerin emeli dışında kullanıldığına da atıfta bulunan Özkan, “O nedenle her ne kadar işimize gelmese de bugün uygulanan iktisat siyasetleri daha gerçek.
Kendi paramızla yaşamayı öğreneceğiz, yedek akçe yapmaya başlayacağız. Fakat bunu kamudan özel bölüme tüm ülke olarak yapmak zorundayız” dedi. Mobilya bölümü için İstanbul’da iki ihtisas OSB kurulması teklifini yineleyen Özkan, “İstihdamı İstanbul’dan taşıyamayacağımıza nazaran mobilya bölümü için kentin iki yakasında iki başka OSB kurulması mecburî. Mobilya, kağıt ve orman eserleri kesiminin sıkıntıları ve tahlilleri ortak.
OSB’de ortak çıraklık okulundan tutun da Ar-Ge’ye kadar ortak merkezler olmalı ” diye konuştu. Öteki bir kritik noktayı da İstanbul’da milletlerarası normlarda bir fuar merkezi olarak gösteren Özkan, bunun tüm dalların gereksinimi olduğunu belirtti. Özkan’ın vurgu yaptığı kıymetli mevzulardan biri de istihdam sorunu oldu. İnsan kaynağına ulaşımın önemli sorun olmaya başladığını söyleyen Özkan, bu noktada eğitimle ilgili siyasetlerin tekrar gözden geçirilmesi gerekliliğine vurgu yaptı.
“ABD’den %1 hisse almaya çalışıyoruz”
ABD’nin mobilya ithalatının 50 milyar dolar olduğunu hatırlatan Erkan Özkan, “Biz ABD pazarından yüzde 1 hisse alsak bile büyük bir sayı. Fakat biz toplam ihracatımızın yüzde 5’ini lakin yapabiliyoruz” dedi. Mobilya bölümü olarak dünyanın birinci 10 büyük üreticisine yapılan satışların düşük kaldığını söyleyen Özkan, öte yandan Avrupa pazarında yaşanan sakinliğe karşın ana pazar olmaya devam edeceğini belirtti. Özkan, “Avrupa stabil giden bir pazar. ‘Canım sıkıldı öteki ülkeye gideyim’ demezler ya da başka bölgelerde olduğu üzere siyasi bağlantılar ticari ilgilere çok yansımaz. Mesela Suudi Arabistan âlâ bir pazarımızken birden bozuldu, artık tekrar açıldı. İran yeniden o denli birinci 10 pazarımızdan biriyken 50’ye giremez oldu. Ancak Avrupa o denli değil, daima olacak bir pazarımız” dedi.
“Rekabette Vietnam sürpriz yaptı”
Mobilya kesiminde en büyük üreticinin Çin olduğunu söyleyen Erkan Özkan, “Çin, ABD, İtalya, Almanya, Polonya, İspanya’dan sonra biz geliyorduk. Lakin artık Vietnam ortaya çıktı. Vietnam, mobilyada tarihi olmayan bir ülke lakin sürpriz bir halde devler ligine girdi. Zira orada büyüme devlet siyaseti haline geldi. Vietnam ihracatçı bir pazar, kendisi için üretmiyor” dedi.
