Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Perakende Ticarette Uygulanacak Prensip ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlandı.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yapılan değişikliklere ahenk kapsamında, Perakende Ticarette Uygulanacak Prensip ve Kurallar Hakkındaki Yönetmelikte değişiklik öngören taslak hazırlanarak 24 Ağustos 2023’te ilgili kuruluşların ve kamuoyu görüşüne açıldı.
Ticaret Bakanlığı’na ulaşan görüşlerin kıymetlendirilmesi sonucunda, yönetmelik, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunla uyumlu halde hazırlandı. Yönetmelikle, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler ortasındaki ticari bağlarda karşı tarafın ticari faaliyetlerini kıymetli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan yahut olağan kaidelerde taraf olmayacağı bir ticari bağlantının tarafı olmasına neden olan faaliyetler, “haksız ticari uygulama” olarak tanımlanarak yasaklandı.
İhlal edenlere idari para cezası uygulanacak
Bu kapsamda, karşı tarafın rastgele bir bireyden mal yahut hizmet teminine zorlanması, kampanya maliyetinin, kampanyalı satış yapmak istemeyen tarafa yansıtılması, tarım ve besin eserlerinin tedarikinde ticari bağın koşullarının, yazılı yahut elektronik ortamda yapılan mukaveleyle belirlenmemesi, mukavelede tek taraflı değişiklik yapma yetkisi veren yahut açık ve anlaşılır olmayan kararlara yer verilmesi yasaklanarak idari para cezasına bağlandı.
Ürün talebini direkt etkileyen rastgele bir hizmet verilmediği halde karşı taraftan prim ve bedel alınması, üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve besin eserlerine yönelik siparişlerin, eserin teslim tarihinden evvelki 30 gün içinde iptal edilmesi, eserlerinin tesliminden sonra bozulma üzere maliyetlerin karşı tarafa yansıtılması ve satılamadığı gerekçesiyle iade edilmesi üzere faaliyetlere idari para cezası uygulanacak.
İdari ve cezai yaptırımlara yahut müşteri şikâyetlerine ait maliyetlerin üretici yahut tedarikçiye yansıtılması, kamu kurumlarına yahut isimli mercilere müracaatta bulunulduğu gerekçesiyle karşı tarafa ticari misillemelerde bulunulması, işletme ölçeği ile eser ve faaliyetlerine ait temelli konularda gerçek dışı yahut aldatıcı açıklama yahut bildirimde bulunarak karşı tarafın ziyanına sebep olunması üzere durumlarda da idari para cezası verilecek. Düzenlemeler, 1 Ocak 2024’te yürürlüğe girecek.
Amaç, küçük ölçekli işletmeyi korumak
Yeni düzenlemeyle; üretimden itibaren 30 günde bozulabilen besin eserlerinin tedarikinde tarafların ölçeğine bakılmaksızın ödeme müddeti “45 gün” olarak belirlendi. Tedarikte alacaklının “küçük, borçlunun orta yahut büyük ölçekli” ya da “alacaklının orta, borçlunun büyük” olması halinde küçük işletmeyi korumak için bu mühlet “30 gün” olarak belirlendi.
Glütensiz ve laktozsuz eserlere kolay ulaşım hedefi
Düzenlemede glütensiz, laktozsuz, düşük proteinli besine ait arzın artırılması da amaçlandı. Bu kapsamda Bakanlığa, 200’den fazla şubeli zincir mağazalara, 250 metrekareden fazla satış alanına sahip şubelerinde tıbbi beslenme gerektiren hastalıklara yönelik besin eseri satış yükümlülüğü getirme yetkisi verildi.
Gıda katkı hususlarına Avrupa ayarı
Avrupa Birliği’nin besin katkı unsurlarını belirleyen mevzuatta yaptığı düzenlemeler dikkate alınarak Türkiye’deki mevzuatta da buna paralel değişikliklere gidildi. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmelik, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kapsamda “E 422 Gliserol”, “E 475 Yağ Asitlerinin Poligliserol Esterleri ve E 476 Poligliserol Polirisinoleat”, “E 471 Yağ Asitlerinin Monove Digliseritleri” isimli besin katkı unsurlarına ilişkin spesifikasyonlar değiştirildi.
