Fidan, Ukrayna’nın başşehri Kiev’de düzenlenen Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesinin (KEİPA) 62. Genel Şurasına, KEİ Devir Lideri olarak bildiri gönderdi.
Fidan’ın bildirisini AK Parti Eskişehir Milletvekili, KEİPA Türkiye Delegasyonu Lideri Fatih Dönmez okudu.
Fidan, iletisinde, KEİ’nin tüm kıyıdaş devletler dahil olmak üzere geniş Karadeniz havzasındaki ülkeleri bir ortaya getiren yegane bölgesel teşkilat olduğunu belirterek, teşkilatın 1992’den bu yana üye devletleri ortasındaki ekonomik ve toplumsal alakaların ilerlemesine kıymetli katkılarda bulunduğunu kaydetti.
KEİ’nin güçlü kurumları ve düzenekleriyle, geniş Karadeniz bölgesinde ekonomik işbirliğinin temel forumu olmaya devam ettiğine işaret eden Fidan, şu sözleri kullandı:
“Geçtiğimiz birkaç yılın KEİ ismine sıkıntı geçtiği inkar edilemez. Süregiden tansiyonlar KEİ’nin düzgün işleyişini engellemekte ve kritik nitelikteki işbirliğimize ziyan vermektedir. Lakin 31 yıllık varlığı mühletince yaşanan birçok sıkıntıya karşın KEİ, tüm sınamalar karşısında ayakta kalmıştır. Yeniden ayakta kalacaktır. Hepimiz Teşkilatımızı canlı tutma ve bölgemizin istikrar ve refahını sağlama kapasitesini geliştirme konusunda kararlıyız. Bu konu, jeopolitik ve jeo-ekonomik bağlamda büyük değişimlerin yaşandığı bu kuvvetli vakitlerde bilhassa ehemmiyet arz ediyor.”
Dünyanın Ukrayna’daki savaşın ve salgının global tesirlerini hala hissederken 7 Ekim’den bu yana meydana gelen gelişmelerin, İsrail-Filistin ihtilafının her vakit dikkate alınması gerektiğini tekrar hatırlattığını vurgulayan Fidan, şöyle devam etti:
“İsrail’in Gazze’deki zulmü, KEİ coğrafyasının da bağışık kalamayacağı önemli bir coğrafik tırmanma riski oluşturuyor. Bu konudaki tavrımız açık: Derhal ateşkes ilan edilmeli, kesintisiz insani yardım akışı temin edilmeli, memleketler arası kabul gören parametreler çerçevesinde iki devletli tahlil formülüne dayanan barış müzakerelerine geri dönülmeli, barışın tam olarak uygulanmasını teminen bir garantörlük düzeneği tesis edilmelidir.
Böylesine büyük bir insani trajedi karşısında dahi milletlerarası sistemin ateşkesi sağlamaktaki başarısızlığının, ayrıyeten, binlerce çocuk, bayan ve BM çalışanının ayrım gözetilmeksizin öldürülmesi karşısında kimi ülkelerin sağır edici sessizliğinin, başta Ukrayna olmak üzere başka çatışma bölgelerinde yansımaları olması mümkündür.”
Türkiye’nin Ukrayna’ya sarsılmaz takviyesine devam edeceğinin altını çizen Fidan, bunu yaparken de Ukrayna’nın bağımsızlığına, egemenliğine ve Kırım dahil toprak bütünlüğüne dayalı kalıcı bir barış için her türlü diplomatik çabayı sürdüreceklerini, buna Karadeniz Teşebbüsü’nün tekrar canlandırılmasının da dahil olduğunu tabir etti.
“Türkiye, Karadeniz’de tansiyonun tırmanmasını önlemeye yönelik teşebbüslerini sürdürmeye kararlıdır”
Türkiye Delegasyonu Lideri Dönmez, “Parlamentoların toprak bütünlüğü ve egemenlik için karşılıklı hürmet unsurları temelinde Karadeniz bölgesindeki güvenliğin ve işbirliğinin artırılması rolünün kuvvetlendirilmesi” başlıklı genel müzakerede konuştu.
KEİ üyeleri Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaşın hem KEİ’yi hem de KEİPA’yı olumsuz etkilediğini belirten Dönmez, KEİ’nin, KEİPA’nın ve KEİ’nin öteki organlarının bu süreçten mümkün olan en az hasarla çıkmaları için gerekli hassasiyeti göstermeye çalıştıklarını söyledi.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın KEİ’nin faaliyetleri üzerindeki olumsuz tesirine karşın tüm bölge ülkelerinin faydasına olan bu örgütün işleyişini sürdürmeye kararlı olduklarını anlatan Dönmez, KEİPA’nın bütün sınamalar karşısında bölgede ekonomik işbirliğini derinleştirerek olağanlaşmaya hizmet eden kıymetli bir rol oynadığını ve oynamaya devam ettiğini lisana getirdi.
Dönmez, Türkiye’nin, Türk boğazlarının mevcut rejimini düzenleyen ve Karadeniz’de kalıcı bir istikrar tesis eden Montrö Mukavelesi’ni titizlikle ve muvaffakiyetle uygulamakta olduğuna işaret ederek “Savaşın yarattığı mevcut güvenlik ortamı göz önünde bulundurularak, sahildar ülkelerle ilgilerimizi bir taraftan Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne öteki taraftan NATO yükümlülüklerimize halel getirmeyecek halde ilerletmeye devam ediyoruz.” dedi.
Türkiye’nin izlediği bu siyaset sayesinde bugüne kadar Karadeniz’in istikrarsızlaşmasının önüne geçildiğini aktaran Dönmez, Türkiye ve BM’nin arabuluculuğunda hayata geçirilen Karadeniz Tahıl Teşebbüsü’nün bunun son örneği olduğunu kaydetti.
Dönmez, “Türkiye, bundan sonra da bölgesel rolünün farkında olarak izlediği kararlı ve istikrarlı tavrıyla, Karadeniz’de tansiyonun tırmanmasını önlemeye yönelik teşebbüslerini sürdürmeye kararlıdır.” dedi.
7 Ekim’den bu yana Filistin’de dünyanın gözleri önünde yeni bir zulüm yaşanmakta olduğuna işaret eden Dönmez, sivillere karşı yapılan her türlü saldırıyı en açık biçimde kınadıklarını söz etti.
Dönmez, “Gazze’de yapılanlar topyekun cezalandırmadır ve memleketler arası hukukun açık ihlalidir. 12 bine yaklaşan Gazze’deki can kayıplarının üçte ikisinin bayanlar ve çocuklardan oluşması, memleketler arası sistem için utanç vericidir. Kim tarafından yapılırsa yapılsın sivillere karşı yapılan her türlü saldırıyı en açık biçimde kınıyoruz. Siviller ortasında yapılan bir ayrım ve seçiciliği kabul etmemiz mümkün değildir.” diye konuştu.
KEİPA 62. Genel Şurasında, asamble vazifelileri seçimleri de yapılırken, Asaf Hajiyev yine KEİPA Genel Sekreterliğine, Dönmez ise Asamble Lider Yardımcılığına seçildi.
