Emre ERGÜL
Non Fungible Token… NFT… Türkçesi “Değiştirilemez Token.” Kimilerinin hâlâ ne olduğunu anlamadığı, kimilerinin da anlamayanlara kısaca “Bir tip kripto para cinsi” diye özetlediği kripto dünyasının birkaç yıl evvel patlayan çılgınlığı…
“Dijital mülkiyet” olarak özetlenebilecek olan NFT dünyası bir müddettir sessizliğe bürünmüş durumda. “NFT çılgınlığının sona erdiğini” gündeme getiren İngiliz BBC Televizyonu da “NFT’ler sahiden öldü mü?” diye sorarak, mevzuyu gündeme getirdi.
BBC’ye nazaran, NFT’ler mutlaka yatırımcısının yüzünü güldürmedi, zira ticari hacmi 2022’nin başından bu yana yüzde 89 düştü. 2022’nin birinci çeyreğinde 12.6 milyar dolar olan pazar, 2023’ün üçüncü çeyreği prestijiyle 1.9 milyar dolara geriledi.
NFT süreçlerinin kıymetinin NFT pazarının doruğa ulaşmasından bu yana en düşük noktaya ulaştığının altını çizen BBC, bölümün daralmasına şu örneği veriyor: “En tanınan NFT koleksiyonlarından biri olan Bored Ape NFT’lerinin yaratıcıları Yuga Labs, belirtilmeyen sayıda işten çıkarma duyurdu.” Bored Ape NFT’lerinin fiyatı Mayıs 2022’de 268 bin dolardı (144 Etherium coin). Bugünkü kıymeti ise 56 bin dolar!
Bored Ape NFT’lerine ortalarında talk gösteri sunucusu Jimmy Fallon ve medya yıldızı Paris Hilton’un da bulunduğu ünlülerin milyonlarca dolar akıttığına işaret eden BBC, haberine şöyle devam etti: “Paris Hilton, koleksiyonuyla ilgili 2022 Ocak ve Şubat’ında neredeyse her gün tweet atıyordu. Fakat Ekim 2022’den bu yana tek bir iletisi yok!”
ABD’li koleksiyoncu Taylor Whitley de NFT piyasasından çıkanlardan: “Aldığım teklifler giderek kötüleşiyor. 7 pahalı Bored Ape NFT’sinden 6’sını satmak zorunda kaldım. Aslında satmak istemiyordum ancak NFT piyasası daha da düşebilir. O yüzden yapılacak en makul işti.”
“NFT sanatçıları”nda da durum farklı değil… İskoç Angie Taylor, NFT sanat yapıtlarını eser başına 8 bin dolara kadar satarken, bugün 600 dolara sayış yaparsa memnun oluyor. Yarı vakitli öğretmen olan Taylor, “NFT öncesi işime geri dönmek zorunda kaldım” diyor ve ekliyor: “Hâlâ orada ufak tefek şeyler satıyorum ancak geçim için günlük bir iş yapmam gerekiyor. NFT balonunun bir gün patlayacağını biliyordum.” Şimdiye kadarki en büyük NFT yatırımcısı, MetaKovan olarak bilinen Vignesh Sundaresan…
Amerikalı sanatçı Beeple’ın rekor kıran 69 milyon dolarlık NFT satın alan Sundaresan, BBC’ye şöyle konuştu: “Geriye dönüp bakıp bunun düzgün bir satın alma olup olmadığını görmemiz için hâlâ kat etmemiz gereken uzun bir yol var. Katiyetle çok fazla paraydı lakin servetimin değerli bir kısmı değildi.”
