‘Kuzey Atlantik Antlaşması’na İsveç’in İştirakine Ait Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi’, Meclis Lideri Numan Kurtulmuş tarafından imzalanarak TBMM Dışişleri Kuruluna havale edildi.
Protokolün münasebetinde, Finlandiya ve İttifak’a birlikte katılma müracaatında bulunan İsveç’in, NATO’nun en yakın iki ortağı olarak tanımlandıkları belirtilerek, iki ülkenin müracaatları öncesindeki devirde İttifak ile kapsamlı ve çok boyutlu işbirliği yürüttükleri, savunma ve güvenlik alanında sahip oldukları imkan ve yeteneklerle öne çıktıkları kaydedildi.
‘Somut adımlar talep edildi’
Müttefik ülkelerin silahlı kuvvetleriyle yüksek birlikte çalışabilirlik seviyesini haiz bu yeteneklerle NATO’nun çeşitli harekatlarına ve misyonlarına kapsamlı katkılar da yaptıklarına işaret edilen münasebette, şu tabirlere yer verildi:
“Her ikisi de AB üyesi olup savunma ve güvenlik hususlarında uzun bir müddet tarafsızlık siyaseti izleyen Finlandiya ve İsveç, Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna’da başlattığı savaşın akabinde ulusal karar alma süreçlerini tamamlayarak 18 Mayıs 2022’de resmen NATO’ya üyelik müracaatında bulunmuşlardır. Sürecin ilerletilebilmesi için Finlandiya ve İsveç’ten terörle gayret ile savunma sanayii ihracatında uyguladıkları yaptırımların ve kısıtlamaların kaldırılması başta olmak üzere yasal güvenlik dertlerimizin giderilmesine yönelik somut adımlar atmaları tarafımızdan talep edilmiştir.”
Madrid süreci anlatıldı
Bu çerçevede üzerinde mutabakat sağlanan Üçlü Muhtıra’nın, üç ülkenin dışişleri bakanları tarafından 28 Haziran 2022’de Madrid’de imzalandığı anımsatılan münasebette, “Üçlü Muhtıra temelinde terörizmle uğraş ve savunma sanayii ihracatındaki kısıtlamaların kaldırılması konularında beklentilerimizi karşılama taahhüdünde bulunmaları üzerine, NATO Madrid Doruğunda, Üçlü Muhtıra’ya tepe bildirisinde atıfta bulunulması suretiyle, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine davet edilmelerine muvafakatimiz verilmiş, anılan ülkeler İttifaka iştirak müzakerelerine başlamaya davet edilmiştir.” tabirleri kullanıldı.
‘İsveç taahhütte bulundu’
Finlandiya’nın İştirak Protokolü’nün Türkiye tarafından onaylandığı ve 4 Nisan 2023’te NATO’ya katıldığı anımsatılan münasebette, şunlar kaydedildi:
“İsveç’in Üçlü Muhtıra’dan kaynaklı taahhütlerini yerine getirme durumu ise Daimi Ortak Sistemin 14 Haziran ve 6 Temmuz 2023 tarihlerindeki dördüncü ve beşinci toplantılarında ele alınmış, keyfiyet son olarak Vilnius’ta düzenlenen NATO Tepesinden evvel, 10 Temmuz 2023’te yapılan toplantıda gözden geçirilmiştir. Bu son toplantıda, İsveç en üst seviyede, Üçlü Muhtıra’daki kayıtlı taahhütlerini uygulamaya dair bir yol haritası sunma; bakan düzeyinde ikili seviyede bir güvenlik işbirliği sistemi tesis etme ve ülkemizin AB üyelik sürecini güçlü bir halde desteklemeyi taahhüt etmiştir.
Gelinen evrede, Üçlü Muhtıra’da kayıtlı taahhütler, 10 Temmuz 2023 tarihli ortak açıklamada yer alan ögeler, İsveç’le ikili bağlantılarımız, bu ülkenin NATO ile kapsamlı iştirak bağı ve birlikte çalışabilirliği bakımından eriştiği düzey dikkate alındığında, İsveç’in NATO’ya üyeliğinin Türkiye’ninki dahil Avrupa-Atlantik güvenliğine katkı sağlayacağı kanaatine varılmıştır.”
