Konutların Turizm Hedefli Kiralanmasına ve Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, ile çalışmayan emeklilere bir keze mahsusu olarak 5 bin TL ödenmesine ait düzenleme teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde kabul edildi. Konutlara ait teklifle, konutların gerçek ve hükmî bireylere turizm emelli kiralanmasına ait metot ve temeller belirleniyor. Düzenleme, konutların turizm gayeli kiralanmasına ait genel asıllara, müsaade dokümanı düzenlenmesine, idari yaptırımlara ve turizm emelli kiralanan konutların tabi olacağı mevzuata ait kararları kapsıyor. Tek seferde 100 günden fazla müddetli yapılan kiralamalar ise teklifin kapsamı dışında tutuluyor. Konutların turizm emelli kiralanabilmesi için turizm gayeli kiralama mukavelesi yapılmadan evvel müsaade dokümanı alınması gerekecek. Ayrıyeten Kültür ve Turizm Bakanlığınca nitelikleri belirlenen plaket, turizm gayeli kiralama yapılan konutun girişine asılacak. Müsaade evrakını alma yükümlülüğü, kiraya verene ilişkin olacak.
Düzenleme 1 Ocak 2024’te yürürlüğe girecek
Teklifle, müsaadesiz kiralama faaliyeti yapanlara ve müsaade dokümanı sahiplerine yönelik idari yaptırımlar da belirlendi. Buna nazaran, müsaade dokümanı bulunmaksızın turizm maksatlı kiralanan konutları kiraya verenlere, kiralama yapılan her bir konut için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak ve müsaade dokümanı alarak faaliyette bulunabilmesi için 15 gün mühlet verilecek. Bu mühlet sonunda müsaade dokümanı alınmaksızın turizm gayeli kiralama faaliyetine devam edenlere 500 bin lira idari para cezası uygulanacak ve müsaade evrakı alarak faaliyette bulunabilmesi için bir kere daha 15 günlük vakit tanınacak. Kendi ismine mesken olarak kullanmak hedefiyle kiraladığı konutu, kendi nam ve hesabına turizm gayeli kiraya verenler ile müsaade evrakı olmayan konutların turizm hedefli kiralanmasına aracılık edenler hakkında her bir mukavele için 100 bin lira idari para cezası verilecek. Müsaade dokümanı bulunmaksızın turizm hedefli kiralama faaliyetlerine devam edenler ile her kezinde 100 günden fazla müddetli kira kontratı yapmasına karşın birinci kontrat tarihinden itibaren bir yıl içerisinde tıpkı konutu 4 seferden fazla kiraya verenler hakkında bir milyon lira idari para cezası verilecek. Bu düzenlemenin Meclis’ten geçerek, 1 Ocak 2024’te yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Yıllık 51,6 milyar TL’lik kar kayıt dışı
Turizm maksatlı kiralanan konutlara ait teklifin tesir tahlili de yapıldı. Buna nazaran, günübirlik konut kiralama yapılan bir internet sitesi üzerinden Türkiye genelindeki ilanlarda belirtilen günlük kira ortalaması sorgusunda Eylül 2023 tarihi için 3 bin 586 lira sayısına ulaşıldığı belirtildi. Bu bağlamda 80 bin konutun 6 aylık (180 gün) kiralandığı varsayıldığında yıllık 51 milyar 638 milyon 400 bin liralık bir çıkarın kayıt dışı ve vergisiz bir biçimde edinildiği görüldü. Tahlilde, “Resmi datalara nazaran ülkemizde turizm gayeli günübirlik kiralanan yaklaşık 31 bin adet konut bulunmakla birlikte, rapor kapsamında açıklanan araştırmalar sonucunda kayıt dışı olarak yaklaşık 80 bin adet konutun da faaliyette bulunduğu kestirim edilmektedir” bilgisi verildi.
Çalışmayan emekliye bir kezlik 5 bin TL
Çalışmayan emeklilere 5 bin lira ödeme yapılmasına ait düzenleme de Komisyon’dan geçti. Buna nazaran, 2023 Ekim ödeme periyodunda gelir yahut aylık ödemesi yapılan sigortalı ve hak sahiplerine bir kereye mahsus olmak üzere, belge bazında 5 bin lira ödenecek. Bu ödeme, daima iş göremezlik geliri almakta olanlara gelir bağlanmasına temel olan daima iş göremezlik derecesi oranında, mevt aylığı ve vefat geliri evraklarında ise hak sahiplerinin payları oranında yapılacak. 1-31 Ekim 2023 ortası rastgele bir tarihte, toplumsal güvenlik dayanak primine tabi olanlar dahil, çalışması olanlar yahut faaliyette bulunanlar ile yaşlılık aylığı almaktayken bu aylıkları kesilmeksizin ilgili düzenlemede sayılan iş yerlerinde çalışanlar ödeme kapsamında olmayacak. Birden fazla belgeden gelir ve aylık alanlara, en fazla ödemeye imkan veren bir evrak üzerinden ödeme yapılacak.
