Tezkerenin görüşmelerinde Saadet Partisi Kümesi ismine kelam alan İstanbul Milletvekili Mustafa Kaya, Filistin-İsrail gündeminin Türk Silahlı Kuvvetlerinin Lübnan’da konuşlandırılmasından farklı olmadığını, aslında iç içe geçmiş bir gündemin konuşulduğunu söyledi.
Bugün Lübnan’da, “BM Barış Gücü neden orada bulunuyor?” sorusunun karşılığının da yeniden Filistin-İsrail probleminde zımnî olduğunu lisana getiren Kaya, “Yani 1948 yılında İsrail’in o bölgede hudutları değiştirme gayretleriyle bir arada ortaya çıkan imaj bugün Lübnan’da BM Barış Gücü’nün bulunmasının ana sebebidir.” dedi.
Kaya, ABD’nin de müttefiki İsrail üzerinden Doğu Akdeniz’de, Lübnan ve Suriye kıyılarında kendi global gücünü tahkim etmenin hesaplarını yaptığını belirtti.
Filistin topraklarında insani bir dram yaşandığını, İsrail’in Gazze’yi büsbütün yok etmek üzere harekete geçtiğini lisana getiren Kaya, “Kudüs’te barış olmadığı surece; dünya barışı, bölgesel barış, Orta Doğu’da barış inşa edilemeyecektir.” diye konuştu.
Milli Görüş hareketi olarak, Saadet Partisi ve Gelecek Partisi olarak dün de bugün de Filistin halkının yanında olduklarını anlatan Kaya, Türkiye’nin o bölgede olup bitenlere kayıtsız kalması üzere bir şeyin kelam konusu olamayacağını söyledi.
İYİ Parti Küme Başkanvekili ve Samsun Milletvekili Erhan Usta, AK Parti’nin yanlış dış siyasetinin Suriye’de karşı karşıya bulunulan meselelerin birincil sebebi olduğunu öne sürerek “Türkiye’nin maruz kaldığı büyük kitlesel göç, ülkemizin bugününü ve istikbalini tehdit eden karşı karşıya kaldığımız en büyük ulusal güvenlik problemidir. Türkiye Cumhuriyeti’nin temel harcı olan Türk ulusal kimliği işte bu demografik risk ve tehditlerin kuşatması altındadır.” dedi.
Usta, Türkiye’nin yanlış Suriye siyaseti sonucunda sırf içeride değil, hudutta ve hududun ötesinde de çok büyük bir güvenlik zafiyetiyle karşı karşıya bulunduğunu öne sürerek ulusal güvenlik risklerinin bertaraf edilebilmesi DÜZGÜN Parti’nin bundan evvel olduğu üzere bu yıl da Irak-Suriye tezkeresine “evet” oyu vereceğini bildirdi.
Suriye’nin kuzeyinde yine merkezi otorite büsbütün tesis edilinceye kadar, TSK’nın bölgede varlığını sürdürmeye ve PKK terör örgütünü tüm kaynaklarıyla birlikte berhava etmeye devam etmesi gerektiğini belirten Usta, “Kahraman Türk ordusunun bölgeden sağ salim ve barış içinde geri çekilebilmesi için atılması gereken öncelikli adım artık Türkiye Cumhuriyeti devleti ile Suriye Arap Cumhuriyeti ortasında bir müzakere ve işbirliği sürecinin derhal başlatılması olmalıdır.” diye konuştu.
Usta, parti olarak dış siyaset alanını, Türkiye Cumhuriyeti’nin ali menfaatlerinin savunulması gerektiği ulusal bir sıkıntı olarak gördüklerini belirterek Lübnan tezkeresine “evet” oyu kullanacaklarını söyledi.
“Türkiye’nin davetleri, yegane umut olarak görülmektedir”
MHP Kahramanmaraş Milletvekili Zuhal Karakoç Dora, bölgesel ve global krizlerin sönümlenmesinin, barışın ve istikrarın tesisinin, bu krizleri büyüterek veya yangına ateşle giderek değil milletlerarası hukukun nizamı ve teamüllerinden doğan doğrular etrafında kenetlenerek mümkün olabileceğini bildirdi.
Bu noktada MHP olarak Türk milletinin tarihî sorumluluklarından doğan vazifelerinin ve barışın tesisinde muktedir olacağı fırsatların millet iradesi doğrultusunda sonuna kadar kullanılması taraftarı olduklarını vurgulayan Dora, “Milliyetçi Hareket Partisi olarak milletimiz için inançlı yarınların inşasında hudut güvenliğimizi ve memleketimizin huzurunu tehdit edecek her türlü tehlikeye, bilhassa de terör belasına karşı devletimizin ilgili kurumlarına her türlü dayanağı vereceğimizi de belirtmek isterim.” dedi.
Filistin-İsrail ortasındaki çatışmalara değinen Dora, “Dünyanın pek çok kriz noktasında olduğu üzere yasal ve aktif tüm diplomatik ögelerin diplomasisinin icracısı tüm mekanizmalarımızca bir an önce devreye sokulması gerekmektedir. Özellikle 7 Ekim Cumartesi gününden itibaren Türkiye’nin diplomatik kanallar vasıtasıyla taraflara adil ve barışçıl bir nizamın tesis edilmesi konusunda yapmış olduğu davetler hem bölge ülkeleri hem de dünya kamuoyu tarafından yegane umut olarak görülmektedir. Bu teşebbüslerin devamı Türk milletinin müşterek vicdanının sesi olacaktır.” diye konuştu.
Dora, Lübnan tezkeresiyle ilgili, MHP olarak ulusal menfaatlerin müdafaası ve Türk milletinin prestijinin koruması ismine dünyanın önde gelen askeri güçlerinden biri olan TSK’nın barışı tesisi için üstleneceği gururlu vazifesini daha evvel de olduğu üzere desteklediklerini bildirdi.
Yeşil Sol Parti Batman Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki, BM’nin dünyanın farklı coğrafyalarında, farklı ülkelerinde ve farkla gayelerle askeri güçler bulunduğunu lakin muvaffakiyetlerinin da kuşkulu olduğunu ileri sürerek UNIFIL’in misyon mühletinin uzatılması hakkında BM Güvenlik Kurulu’nda Çin ve Rusya’nın “evet” oyu vermediğini söyledi.
Tiryaki, evvelki periyotlardan mirasını devraldıkları partilerin tezkereler konusunda bir bakışı bulunduğunu belirterek “Uluslararası problemlerin askeri biçimde çözülmesini hakikat bulmuyoruz. Lübnan’a asker gönderilmesi tezkeresine, evvelki tezkerelere ‘hayır’ oyu kullandığımız üzere bugün de ‘hayır’ diyeceğiz.” açıklamasında bulundu.
“Filistin halkının yanında olmaya devam edeceğiz”
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, konuşmasının başında Lübnan tezkeresini desteklediklerini belirtti.
Tezkerede “hudut, şümul, ölçü ve vakti Cumhurbaşkanınca takdir ve tespit edilmek üzere” sözlerinin bulunduğunu hatırlatan Çakırözer bu türlü bir yetkinin olmaması gerektiğini daha evvel de söylediklerini bildirdi.
İsrail-Filistin çatışmasına değinen Çakırözer şöyle konuştu:
“Değerli milletvekilleri, Cumhuriyet Halk Partisi olarak öteden beri Filistin halkının legal haklarının, haklı taleplerinin yanında olduk, iki devletli tahlilin taraftarı olduk, İsrail’in işgalci ve yayılmacı siyasetlerine, sivilleri gaye alan taarruzlarına karşı durduk, kınadık, kabul edilemez bulduk. İsrail’e yönelik tenkitlerimizin temelinde, bu ülkenin uyguladığı işgalci siyaset ve insan hakları ihlalleri oldu daima. Bugüne kadar olduğu üzere, biz bundan sonra da Filistin halkının yanında olmaya devam edeceğiz. Lakin Hamas’ın hafta sonu 700 İsrailli sivilin vefatına neden olan ataklarını ve 100’ün üzerinde sivili rehin almasını, onlara yapılan muameleleri kabul edebilmek mümkün değildir.”
“Filistin halkının haklarını her platformda savunduk”
TBMM Dışişleri Kurulu Lideri ve AK Parti Ankara Milletvekili Fuat Oktay, Lübnan’ın coğrafik açıdan küçük olmakla birlikte bölgesel istikrar bakımından büyük değere sahip bir ülke olduğunu belirterek “Lübnan’ın istikrar ve refahına atfettiğimiz ehemmiyet çerçevesinde bu ülkede barış ve istikrarın sağlanmasına yönelik olarak ortaya koyduğumuz somut katkılar hem bölgesel barışa hem istikrara hem de bu ülkeyle ikili ilgilerimizin her veçhesine olumlu tesir yapmaktadır.” diye konuştu.
Hükûmetin bölgesel ve global barış ve istikrarın sağlanmasına yönelik eforlarını her geçen gün artırdığını anlatan Oktay, TSK’nın çeşitli coğrafyalarda 19 farklı vazife üstlendiğini tabir etti.
Filistin sorununun tüm çözümsüzlüğüyle varlığını sürdürdüğünü lisana getiren Oktay bu sorunun geçmiş 5 günde yaşananlardan ibaret olmadığını söyledi.
Oktay, birinci günden itibaren Filistin halkının haklarını her platformda savunduklarını ve savunmaya da devam edeceklerini söz ederek şunları kaydetti:
“İsrail’in milletlerarası hukuku hiçe sayarak bölgede sivil, bayan, çocuk ayrımı gözetmeksizin Filistin halkına yönelik hücumlarına, yasa dışı yerleşim faaliyetlerine, İsrail’in bölgedeki yayılmacı tavrına her vakit karşı durduk, karşı duracağız, bundan sonra da durmaya devam edeceğiz. Keza yalnızca Filistinli günahsızların değil, hangi milletten, dinden yahut mezhepten olursa olsun günahsız, sivil, bayan ve çocuk, yaşlı fark etmeksizin savaşlar ve çatışmalar yüzünden sivillerin katledilmesine gerek Gazi Meclisimiz gerek hükûmet gerek millet gerekse de sade bir vatandaş olarak hiçbir vakit razı gelmedik, gelmeyeceğiz de. Sivil kayıpları ve katliamları kınıyoruz. Bu duruşumuz çıkarlara değil, prensiplere dayalıdır.”
Türkiye’nin dış siyasetinin tam bağımsız, hâkim bir devlet olarak ulusal menfaatler temelinde kimseye karşı değil, tüm ülkelerin menfaatine ve dünya barışının sağlanmasına yönelik olduğunu belirten Oktay, “Ak sütün içerisindeki ak kılı ayıracak hassasiyetle biz terörle gayretimizi yaparız, sivillere asla ziyan vermeyiz. PKK’ya ‘terör örgütü’ dememek için bin bir yola başvurmanıza da gerek yok; diyemediğinizi, diyemeyeceğinizi esasen biliyoruz. Biz buradan haykıralım: PKK azılı bir terör örgütüdür. Bayan, çocuk, yaşlı ayırmadan sivilleri katleden PKK’lı teröristler katildir. PYD, YPG, SDG; PKK’nın farklı isimlerle anılan alt kolları terör örgütleridir.” diye konuştu.
Orta Afrika Cumhuriyeti tezkeresi TBMM Genel Konseyinde kabul edildi
Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK), Birlemiş Milletlerin (BM) Orta Afrika Cumhuriyeti’nde icra ettiği harekat ve misyonlara iştirakine ait verilen yetkinin bir yıl daha uzatılmasıyla ilgili Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Heyetinde kabul edildi.
Tezkere üzerinde Saadet Partisi Kümesi ismine kelam alan Bursa Milletvekili Cemalettin Kani Torun, Afrika ülkelerinin 1950’li ve 1960’lı yıllarda Avrupa devletlerinin sömürge idarelerinden kurtularak bağımsızlıklarını elde etmeye başladığını söz etti.
Torun, gelişmiş ülkelere ham husus ihraç edip mal ithal etmeyi sürdüren birçok Afrika ülkesinin finansal kurumlarının borçluluk ya da öteki temaslar hasebiyle bu ülkelerin nüfuzu altında kalmaya devam ettiğini belirtti.
Türkiye’nin Afrika ülkeleri için emniyetli bir ortak olduğuna işaret eden Torun, bugün prestijiyle 44 ülkede Türkiye’nin büyükelçiliğinin bulunduğunu söyledi.
Torun, şöyle konuştu:
“Kıtadaki 54 ülkenin en az 33’ünde faaliyet gösteren Türkiye kaynaklı 30’dan fazla sivil toplum kuruluşu, başta insani yardım olmak üzere eğitim, sıhhat alanlarında faaldir. Türkiye’de de Afrika kökenlilerin kurduğu 300’den fazla sivil toplum kuruluşu mevcuttur. Bu yolla kıta ülkeleri ile Türkler ortasında birebir ilgiler kurulmakta ve toplumlar ortası bağlar güçlendirilmektedir. Ülkemizin dış siyaset yönelimindeki gayesi çıkar odaklı olmamıştır. Tüm kıtayla karşılıklı hürmet çerçevesinde bedellerin paylaşımı, tarihi ve kültürel bağlara dayanan bağların güçlendirilmesi, birlikte kalkınma ve ortak bir gelecek kurma vizyonu geliştirilmiştir.”
İYİ Parti Çanakkale Milletvekili Rıdvan Uz, İsrail’i kınadıklarını vurguladı.
Türkiye’nin etrafının kan ve gözyaşı olduğunu lisana getiren Uz, devletin ve toprağın ne kadar değerli olduğunun fark edildiğini anlattı.
Uz, “Bugün biz Suriye’nin içinde, kuzeyinde askerimizin varlığına karşı değiliz. Biz o gün orada askerimizin varlığına karşın hudutlarımızın yol geçen hanı olmasına karşıyız. Biz Suriye’nin kuzeyinde askerimizin varlığına karşı değiliz. Biz oradan askerimize karşın apar topar sırtlanıp kaçırılan Süleyman Şah Türbesi’nin getirilmesine karşıyız. Biz Irak’ın kuzeyinde askerimizin varlığına karşı değiliz.
Biz oradaki askerlerimizin başına çuval geçirildiğinde ‘Buna nota verilmeyecek mi?’ dediğimizde, ‘Ne notası, müzik notası mı?’ denilmesine karşıyız. Biz İHA’larımızla, SİHA’larımızla memnun oluyoruz, gurur duyuyoruz. Fakat Türkiye’nin göbeğinden, İncirlik Üssü’nden kalkan Amerikan uçağının SİHA’mızı milletlerarası havada vurmasına ses çıkarılmamasına üzülüyor ve karşı çıkıyoruz.” diye konuştu.
“Hiçbir münasebet pakların ve sivillerin gaye alınmasını yasal gösteremez”
MHP Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, İsrail’in Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonları kınadığını lisana getirdi.
Tarafların itidalli davranmak yerine karşılıklı restleşmelerle durumu daha vahim hale getirdiğinin altını çizen Özdemir, “Hiçbir münasebet günahsızların ve sivillerin maksat alınmasını legal gösteremez. İsrail’in Gazze’ye yönelik başlattığı ve legal müdafaa kapsamı dışına çıkan, daha da ileri giderek insanlık hatası sayılacak gelişmelere sebebiyet veren hareketleri derhal durdurulmalıdır.” dedi.
MHP’li Özdemir, tezkereye “Evet” oyu vereceklerini bildirdi.
Yeşil Sol Parti Kars Milletvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit ise BM kapsamında da olsa hiçbir askeri içerikli tezkereye onay vermediklerini, Orta Afrika tezkeresine de “Hayır” oyu vereceklerini belirtti.
İsrail-Filistin meselesinin bugünün sorunu olmadığını söyleyen Koçyiğit, bu sorunun barışçıl ve demokratik yollarla çözülmesini, işgal altındaki Filistin topraklarının kurtarılmasını istediklerini tabir etti.
CHP Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur, Orta Afrika Cumhuriyeti’nin dünyanın en fakir ülkelerinden birisi olduğuna dikkati çekti.
BM yerinde Afrika’nın toprak bütünlüğünün korunması, sivil halka yardım ve muhafaza sağlanması, insani yardımların ulaştırılması üzere vazifeler üstlenen misyonda Türk askerinin bir yıl daha yer almasına “Evet” oyu vereceklerini bildiren Güzelmansur, yurt dışına asker gönderme üzere bahislerde ortak akılla kararlar verilmesinden ve uygulanmasından yana olduklarını söyledi.
“Gazze’ye yönelik hücumlar kabul edilemez”
CHP Ankara Milletvekili Gamze Taşçıer ise haklı özgürlük gayretinde Filistin halkının yanlarında olacaklarını belirtti.
Filistin halkının haklı gayretine gölge düşüren İsrailli sivillere yönelik insanlık dışı hareketlerin de kabul edilemeyeceğini vurgulayan Taşçıer, şöyle devam etti:
“Aynı biçimde İsrail’in Gazze’ye yönelik çoluk çocuk dinlemeden gerçekleştirdiği akınlar da kabul edilemez. Bir an evvel bu atağın son bulması gerekiyor. Gazze’de yaşayan 2,5 milyon yurttaşı açlığa mahkum edecek yiyecek ambargosunun, elektrik ve su üzere temel gereksinimlerin kesilmesine sebep olacak olan engellemelerin son bulması davetini yapıyoruz.”
AK Parti Bursa Milletvekili Refik İhtimam, dünyadaki adaletsizliğin en ağır yaşandığı yerlerden birisinin Filistin toprakları olduğunu söyledi.
Özen, başşehri Kudüs olan bir Filistin devletinin kurulması ve Gazze’ye yönelik taarruzların son bulması gerektiğini kaydetti.
Afrika kıtasının 21’inci yüzyılın yükselen bir kıymet olduğuna işaret eden İtina, Afrika’yla birlik ve dayanışmanın sürdüğünü aktardı.
Refik İhtimam, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Dünya 5’ten büyüktür” prensibiyle hareket ettiklerini vurguladı.
Özen, tezkerenin bir yıl uzatılmasının Afrika halkının huzur ve refahı için kıymet taşıdığını söz ederek, “Türk Silahlı Kuvvetlerimiz, ülkemizin hudut güvenliği için hudutta ve hudut ötesinde azami çabasını göstermekte, ülkemizin birliği, milletimizin hayat hakkı, dünyada huzur, barış ve istikrar için dün olduğu üzere bugün de hudut ötesinde aziz milletimizin dayanağıyla nerede terör, terörist varsa inlerine girecek, nerede olması gerekiyorsa orada yerini alacak.” diye konuştu.
Görüşmelerin tamamlanmasının akabinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki vazife mühletini 1 yıl daha uzatan tezkere kabul edildi.
Meclis Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, gündemdeki mevzuların tamamlanmasının akabinde birleşimi yarın 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
Öte yandan, tezkerenin görüşmelerinde verilen orta sırasında, Saadet Partisi milletvekilleri, TBMM Genel Heyeti’nde parti kümelerinin oturma sistemine ait yaşanan derdinin tahlilinde dayanak oldukları hasebiyle MHP milletvekillerine kuliste baklava ikram etti.
