İstanbul’da büyük bir yıkıma ve 7 üstü beklenen sarsıntısı oluşturacak olan fayların artık gücünü boşalma vaktinin geldiği birçok uzman tarafından lisana getirilirken Sarsıntı Bilimci Prof. Dr. Şener Üşümezsoy bu vakte kadar gelen bilgilerin çürütüldüğünü söyledi.
Prof. Dr. Üşümezsoy, bilhassa “250 yılda bir Marmara’da büyük sarsıntı oluyor” telaffuzunun 2 büyük sarsıntı ile birlikte gücünü 250 yıl beklemeden boşalttığını, 170 kilometrelik Marmara sınırında ise aktarıldığı üzere bir güç birikimin olmadığını söyledi.
İstanbul Beykent Üniversitesi 2023-2024 akademik açılış merasiminde açış dersini veren Zelzele Bilimci Prof. Dr. Şener Üşümezsoy beklenen İstanbul Zelzelesi ile ilgili çarpıcı bilgilendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Üşümezsoy, İstanbul’da daima endişenin dolaştığını ama 1999’dan beri yerbilimlerinin ortaya koyduğu modellerin gerçeklikten uzak olduğunu söyledi.
“7 ve üstü zelzele olmayacak”
“Deprem ile ilgili yerbilimciler tarafından üretilen her model bir sonraki yeniden kendilerinin yaptığı modeli çürütüyordu” diyen Prof. Dr. Şener Üşümezsoy 7 ve üstü beklenen sarsıntının olmayacağına dair sözünü şu sözlerle açıkladı:
Dendi ki Marmara Denizi’nde 1912’de batı ucunda Saroz’da bir sarsıntı olmuş fakat o Marmara denizine girmemiş Gaziköy’de kalmış. Öteki tarafta ise 1999’da sarsıntı oldu Körfez’de. O da Osmangazi Köprüsü’nden daha batıya gerçek Marmara’ya girmedi. O yüzden Marmara uzunluktan boya risk altında. Bu bir telaffuz. Fakat malumat değil. Şuur hiç değil.
Bu telaffuzun getirdiği ikinci telaffuz ise, ‘1766’dan beri sarsıntı olmamış bundan evvelde 1509’da olmuştu demek ki Marmara’da 250 yılda bir sarsıntı oluyor. O halde Marmara uzunluktan boya 250 yıldan beri gerilim altında.’ ‘1766’dan beri Marmara’da İstanbul’da zelzele olmamış’ diyorlar lakin 1894’te olan zelzele 1766’dan daha büyük. Yani 250 yılda bir zelzele oluyor söylemi bu 1894 sarsıntısı ile çürütülüyor. 1894’te Yalova Çınarcık kıyısında zelzele olmuş ve bütün İstanbul’u etkilemiş.
Saroz Körfezi’nde 1912 zelzelesi Marmara’ya girmemiş yani fay Marmara’da kırılmamış’ deniyordu. O yüzden ‘Marmara’da kırılacak’ deniliyordu meğer 1912 fayı Tekirdağlıları korkutan, Tekirdağ’da zelzele yapacağı söylenen 60 kilometrelik fay 1912’de kırılmış. Bu fay bundan evvel 1766’da kırılmıştı. Böylece Marmara’da 1766’dan beri sarsıntı olmamış tezini iki tane büyük sarsıntı çürütüyor. 1912’de Tekirdağ Silivri’deki fay kırılmış, 1894’te Yalova Çınarcık çukurunun güneyindeki fay kırılmış.
Demek ki ‘Marmara’da 1766’dan beri kırılmamış, Marmara uzunluktan boya gerilim yüklü’ tezi çöküyor. Niçin, fay kırıldığı vakit gerilim boşalır, boşaldığı vakit da artık o yarar yine gerilim birikmesi gerekir. Demek ki 170 kilometrelik Marmara’nın 60 kilometrelik doğu kesiti 1894 zelzelesinde kırılmış, 60 kilometrelik batı kesiti ise Tekirdağ Silivri çukurundaki 1912’de kırılmış. O halde 1766’dan beri kırılmamış denilen faylar, 1894’te ve 1912’de kırılmış.
Kumburgaz çukurundaki riske dikkat çekti
Tek riskin Kumburgaz Çukurunda olduğunu orada da en fazla 6-6 buçuk ortası bir sarsıntı oluşabileceğini aktaran Üşümezsoy, “Marmara’da kırılmayan bir kesim orta sırt dediğimiz Silivri -Büyükçekmece -Florya ortasında kalan 50 kilometrelik bir kesim var. ‘Orası 7’lik zelzele yapar en fazla’ deniliyordu. Meğer o faya da baktığımız vakit Kumburgaz Çukurunda bir 20-30 kilometrelik bir fay var, lakin ondan sonra bir daha Avcılar karşısında Büyükçekmece ve Küçükçekmece ortasında bir fay yok. O adalar fayının devamı. Bu durumda Kumburgaz Çukurundaki fayın da Silivri ile Kumburgaz ortasındaki 20 kilometrelik bir fay uzanıyor ve buradaki zelzele 6 ile 6 buçuk ortasında olabilir. 5,7’lik sarsıntı de burada olmuştu karşıt fay olarak. Fakat daima söylenen noktada 50 kilometrelik fay var.
‘7’lik sarsıntı yapar’ denilen yerde şayet kabul ettikleri üzere yaklaşsak da Büyükçekmece, Florya ve Silivri ortasındaki fayın iki tane 50 kilometrelik uzaklığın ortasında 10 kilometrelik boş fay olmayan bir kısım var. Bu yüzden de buradaki 2 fay birlikte kırılmaz, ayrıyeten bu fayların Avcılar karşısındaki sırtı kestiği denilen fay aslında Adalar fayının devamı” diye konuşarak kelamlarını sonlandırdı.
