Emre ERGÜL
2023, Amerika’nın tarihine “doğal afetlerle dolu bir yıl” olarak geçti… Üstelik yılın bitmesine daha 3.5 ay varken… ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA), ülke yüzölçümünün büyük olmasından ötürü yaşanan her tabiat olayı yerine, verdiği ziyan 1 milyar doları aşan büyük afetleri yıllık olarak listeliyor.
NOAA yetkilileri, ağustosta yaşanan Hawaii’deki yangınlar ve Florida’yı vuran Idalia Kasırgası’nın yarattığı ekonomik ziyanı tespit ettikten sonra, bu yılki “büyük afetler” listesini güncelledi. Bu iki tabiat faciası sonrası 2023’teki “büyük afetler” sayısı 23’e çıktı. Bugüne kadarki rekor, 22 ile 2020 yılına aitti. Dahası liste çoğalabilir, zira NOAA yetkilileri, Batı kıyılarını vuran Tropik Kasırga Hilary ve orta kısmını vuran kuraklık olaylarını inceliyor.
Bu iki doğal afette de 1 milyar doların üzerinde ziyanlar tespit edilirse, listeki afet sayısı daha eylül bitmeden 25’e çıkabilir! Doğal afetlerin ABD’yi bu yıl 57.6 milyar dolarlık ziyana uğrattığını açıklayan NOAA’dan Adam Smith, listeyi “İklim değişikliğinin yadsınamaz parmak izleri” diye tanımladı: “”Bu yılki hava olaylarının birçok merkez eyaletlerde, kuzey orta, güney ve güneydoğu eyaletlerinde gerçekleşti.”
Afetler 2017’de 383.7 milyar $’lık ziyan verdi
NOAA, büyük afetler listesini 1980 yılından bu yana her yıl yayınlıyor. 43 yılda oluşan büyük afetlerin ABD’ye toplamdaki ziyanı 371 milyar doları geçiyor… İklim değişikliğinin yarattığı kriz, sayılarla da gözler önüne sergileniyor: 1980-2022 yılları ortasında yıllık büyük afet sayısı ortalama 8.1’ken; bu sayı 2018- 2022 ortasında 18.0 oldu… NOAA kayıtlarına nazaran 2023, en fazla doğal afetin yaşandığı yıl olsa da “maddi zararın en çok yaşandığı yıl” olmadı… Harvey, Irma ve Maria kasırgalarının yaşandığı 2017 yılında büyük afetler 383.7 milyar dolarlık ziyan vermişti ülkeye…
“Bu yılki olayların benzerleri yok”
Küresel iklim krizi nedeniyle işlerin daha da berbata gideceğini ve daha da berbatına hazırlıklı olunması gerektiğine inananlardan biri de eski Federal Acil Durum Yinetimi Ajansı Yöneticisi Craig Fugate… Fugate’ye nazaran, iklim esasen değişti ve ne etraf ne de müdahale sistemleri değişime ayak uyduramıyor.
Arizona Üniversitesi iklim bilimcisi Katharine Jacobs da hava felaketlerindeki artışın, iklim bilimcilerin uzun vakittir söyledikleriyle dengeli olduğunu söyledi: “Atmosfere ve okyanuslara daha fazla güç verilmesi, çok olayların yoğunluğunu ve sıklığını artıracak. Bu yılki olayların birden fazla sıradışı ve gibisi görülmemiş.” Stanford Üniversitesi’nden iklim bilimci Chris Field de milyar dolarlık felaketlerdeki eğilimi “çok rahatsız edici” olarak nitelendirdi: “Bu eğilimi bilakis çevirmek için yapabileceğimiz şeyler var. Ziyanı azaltmak istiyorsak, iklim değişikliğini durdurma konusundaki ilerlemeyi hızlandırmamız gerekiyor.”
