Hamide HANGÜL
Merkez Bankası, Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) hesaplarından kademeli çıkış stratejisini başlatmasının akabinde, bankalarda kolları sıvadı. Siyaset faizinde yapılan artırım sonrasında bu hafta hem kredi hem mevduat tarafında bankaların yeni faiz düzeylerini ayarlaması beklenirken KKM’de yeni hesap açmak isteyenlere TL mevduat önerildiği öğrenildi.
Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) tarafında yeni hesap açılmadığına işaret eden bankacılık kaynakları, “Mevcutta bir KKM hesabı varsa ilerletilebiliyor, fakat yoksa ve döviz birikimi varsa öncelikle TL mevduat öneriliyor. Döviz Dönüşümlü Kur Muhafazalı Mevduatta (DDKM) de yüzde 28’ler düzeyinde olan faiz oranı şu anda yüzde 20’ye düşürüldü” bilgilerini verdi.
Merkez Bankası, sadeleşme süreci kapsamında yabancı para mevduatından KKM dönüşüm maksadı ile TL hissesine nazaran menkul değer tesis ve mecburî karşılık uygulamasına son vermişti. Buarada tüketici talebinin olduğu konut kredilerinde kimi bankalarda şu anda 2,70-85 aralığında olan faiz oranlarında yükseliş beklendiğini, lakin düzeyin hafta için netleşeceği öğrenildi.
Oranlar bu hafta güncellenecek
DÜNYA’ya bilgi veren bankacılık kaynakları, “Faiz kararı sonrasında bu hafta bir güncelleme kelam konusu olacak. Yeni oranlar bu hafta netleşmeye başlar” diye konuştu. Taşıt kredilerinin ise şu anda faizin yaklaşık yüzde 3,5’e yaklaştığına işaret eden bankacılık kaynakları, yüksek faiz oranının tüketicinin taşıt kredisi iştahını azalttığını da belirtti.
Merkez Bankası’ndan bankalara talimat
Merkez Bankası (TCMB), 20 Ağustos’ta Kur Muhafazalı Hesaplara Ait Basın Duyurusu ile kamuoyuyla paylaştığı düzenlemelere ait uygulama talimatını bankalara gönderdi. Buna nazaran, Merkez Bankası, vadeli TL mevduata geçiş amacını vadesi gelen gerçek kişi döviz dönüşüm hesapları için en az yüzde 10, TL kur muhafazalı mevduatlar için en az yüzde 50 olarak, geçilecek TL mevduatın vadesini ise en az 32 gün olarak belirledi.
Uygulama talimatıyla bankaların dönüşüm hesaplarında yüzde 95 yenileme ve TL’ye geçiş maksadına nasıl ulaşmasının beklendiği de açıklanmış oldu. Buna nazaran, bankalar, yüzde 95 gayesini, gerçek ve hukuksal kişi dönüşüm hesaplarının yenilenmesi yahut döviz dönüşümlü hesaplardan 32 gün ve üzeri TL vadeli mevduata geçiş ile sağlayabilecek.
Ayrıca, gerçek şahıslar için açılan yeni dönüşüm hesaplarının, vadesi gelen dönüşüm meblağının en fazla yüzde 10’una kadar gayeye sayılabilmesine imkan tanındı. Faiz/kar hissesi oranına nazaran menkul değer tesisi, daha evvel geçerli olan katsayılar korunarak ihracat ve yatırım kredilerinde referans oranın 1,4 katı, başka TL ticari kredilerde 1,8 katı ve muhtaçlık kredilerinde 2 katı olacak halde tek kademe olarak uygulanacak. İştirak bankalarının iş modellerindeki farklılıkların oluşturduğu zorluklar yapılan bu düzenlemede dikkate alındı.
Söz konusu kuruluşların TL’ye geçiş ve TL hissesi için belirlenen maksatlara ulaşabilmeleri için düzenlemeden yükümlü oldukları mühlet Nisan 2024 olarak belirlendi. Böylelikle tıpkı seviyede gayeye daha uzun bir müddette ulaşabilmelerine imkan tanınmış oldu. Merkez Bankası, sarsıntı bölgesinde kullandırılan kredilere ait tanımladığı muafiyetin müddetini de 31 Ağustos 2023’ten 1 Ocak 2024’e uzattı.
